2. คณโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย คณโภชเนติ คณสฺส โภชเนฯ อิธ จ คโณติ จตฺตาโร วา ตตุตฺตริ วา ภิกฺขู , เตสํ นิมนฺตนโต วา วิญฺญตฺติโต วา ลทฺเธ โอทนาทีนํ ปญฺจนฺนํ โภชนานํ อญฺญตรโภชเนติ อตฺโถฯ ตตฺถายํ วินิจฺฉโย – สเจ หิ โกจิ จตฺตาโร ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา เยน เกนจิ เววจเนน วา ภาสนฺตเรน วา ปญฺจนฺนํ โภชนานํ นามํ คเหตฺวา ‘‘โอทเนน นิมนฺเตมิ, โอทนํ เม คณฺหถา’’ติอาทินา นเยน นิมนฺเตติ, เต เจ เอวํ เอกโต วา นานาโต วา นิมนฺติตา เอกโต วา นานาโต วา คนฺตฺวา เอกโต คณฺหนฺติ, ปจฺฉา เอกโต วา นานาโต วา ภุญฺชนฺติ, คณโภชนํ โหติฯ ปฏิคฺคหณเมว เหตฺถ ปมาณํฯ สเจ โอทนาทีนํ นามํ คเหตฺวา เอกโต วา นานาโต วา วิญฺญาเปตฺวา จ คนฺตฺวา จ เอกโต คณฺหนฺติ, เอวมฺปิ คณโภชนเมวฯ ตสฺส ทุวิธสฺสาปิ เอวํ ปฏิคฺคหเณ ทุกฺกฏํ, อชฺโฌหาเร อชฺโฌหาเร ปาจิตฺติยํฯ คิลานสมยาทีสุ ยทา ปาทานมฺปิ ผลิตตฺตา น สกฺกา ปิณฺฑาย จริตุํ, อยํ คิลานสมโยฯ อตฺถตกถินานํ ปญฺจ มาสา, อิตเรสํ กตฺติกมาโสติ อยํ จีวรทานสมโยฯ ยทา โย จีวเร กริยมาเน กิญฺจิเทว จีวเร กตฺตพฺพํ กมฺมํ กโรติ, อยํ จีวรการสมโยฯ ยทา อทฺธโยชนมฺปิ คนฺตุกาโม วา โหติ คจฺฉติ วา คโต วา, อยํ อทฺธานคมนสมโยฯ นาวาภิรุหนสมเยปิ เอเสว นโยฯ ยทา โคจรคาเม จตฺตาโร ภิกฺขู ปิณฺฑาย จริตฺวา น ยาเปนฺติ, อยํ มหาสมโยฯ ยทา โยโกจิ ปพฺพชิโต ภตฺเตน นิมนฺเตติ, อยํ สมณภตฺตสมโย, เอเตสุ สมเยสุ ภุญฺชิตุํ วฏฺฏติฯ

ราชคเห เทวทตฺตํ อารพฺภ วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺชนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อญฺญตฺร สมยา’’ติ อยเมตฺถ สตฺตวิธา อนุปญฺญตฺติ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, นคณโภชเน คณโภชนสญฺญิสฺส เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํฯ นคณโภชนสญฺญิสฺส ปน, เย จ ทฺเว ตโย เอกโต คณฺหนฺติ, พหูนํ ปิณฺฑาย จริตฺวา เอกโต ภุญฺชนฺตานํ, นิจฺจภตฺติกาทีสุ, ปญฺจ โภชนานิ ฐเปตฺวา สพฺพตฺถ, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ คณโภชนตา, สมยาภาโว, อชฺโฌหรณนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสาเนวาติฯ

คณโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปรมฺปรโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา

ตติเย ปรมฺปรโภชเนติ คณโภชเน วุตฺตนเยเนว ปญฺจหิ โภชเนหิ นิมนฺติตสฺส เยน เยน ปฐมํ นิมนฺติโต, ตสฺส ตสฺส โภชนโต อุปฺปฏิปาฏิยา วา อวิกปฺเปตฺวา วา ปรสฺส ปรสฺส โภชเนฯ ตสฺมา โย ภิกฺขุ ปญฺจสุ สหธมฺมิเกสุ อญฺญตรสฺส ‘‘มยฺหํ ภตฺตปจฺจาสํ ตุยฺหํ ทมฺมี’’ติ วา ‘‘วิกปฺเปมี’’ติ วา เอวํ สมฺมุขา วา ‘‘อิตฺถนฺนามสฺส ทมฺมี’’ติ (ปาจิ. 226) วา ‘‘วิกปฺเปมี’’ติ วา เอวํ ปรมฺมุขาวา ปฐมนิมนฺตนํ อวิกปฺเปตฺวา ปจฺฉา นิมนฺติตกุเล ลทฺธภิกฺขโต เอกสิตฺถมฺปิ อชฺโฌหรติ, ปาจิตฺติยํฯ สมยา วุตฺตนยา เอวฯ