8. นาวาภิรุหนสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐเม สํวิธายาติ กีฬาปุเรกฺขาโร สํวิทหิตฺวา, อภิรุหนกาเล สงฺเกตํ กตฺวาติ อตฺโถฯ อุทฺธํคามินินฺติ กีฬาวเสน อุทฺธํ นทิยา ปฏิโสตํ คจฺฉนฺติํฯ อโธคามินินฺติ ตเถว อโธ อนุโสตํ คจฺฉนฺติํฯ ยํ ปน ติตฺถปฺปฏิปาทนตฺถํ อุทฺธํ วา อโธ วา หรนฺติ, เอตฺถ อนาปตฺติฯ อญฺญตฺร ติริยํ ตรณายาติ อุปโยคตฺเถ นิสฺสกฺกวจนํ, ยา ติริยํ ตรณา, ตํ ฐเปตฺวาติ อตฺโถฯ ปาจิตฺติยนฺติ สคามกตีรปสฺเสน คมนกาเล คามนฺตรคณนาย, อคามกตีรปสฺเสน วา โยชนวิตฺถตาย นทิยา มชฺเฌน วา คมนกาเล อทฺธโยชนคณนาย ปาจิตฺติยํ, สมุทฺเท ปน ยถาสุขํ คนฺตุํ วฏฺฏติฯ

สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ นาวาภิรุหนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อญฺญตฺร ติริยํ ตรณายา’’ติ อยเมตฺถ อนุปญฺญตฺติ, เสสํ อนนฺตรสิกฺขาปเท วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

นาวาภิรุหนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. ปริปาจิตสิกฺขาปทวณฺณนา

นวเม ภิกฺขุนิปริปาจิตนฺติ ภิกฺขุนิยา ปริปาจิตํ, เนว ตสฺส นาตฺตโน ญาตกปฺปวาริตานํ คิหีนํ สนฺติเก ภิกฺขุสฺส คุณํ ปกาเสตฺวา ‘‘เทถ อยฺยสฺส, กโรถ อยฺยสฺสา’’ติ เอวํ นิปฺผาทิตํ ลทฺธพฺพํ กตนฺติ อตฺโถฯ ปุพฺเพ คิหิสมารมฺภาติ เอตฺถ สมารมฺโภติ สมารทฺธํ, ปฏิยาทิตสฺเสตํ นามํฯ คิหีนํ สมารมฺโภ คิหิสมารมฺโภ, ภิกฺขุนิยา ปริปาจนโต ปุพฺเพ ปฐมตรํเยว ยํ ภิกฺขูนํ อตฺถาย คิหีนํ ปฏิยาทิตภตฺตํ, ญาตกปฺปวาริตานํ วา สนฺตกํ, ตํ ฐเปตฺวา อญฺญํ ชานํ ภุญฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยนฺติ อตฺโถฯ ตญฺจ โข อชฺโฌหรณคณนาย, ปฏิคฺคหเณ ปนสฺส ทุกฺกฏํฯ