เมนู

อนิยตกณฺโฑ

1. ปฐมานิยตสิกฺขาปทวณฺณนา

อนิยตุทฺเทเส อิเม โข ปนาติอาทิ วุตฺตนยเมวฯ มาตุคาเมนาติ ตทหุชาตายปิ ชีวมานกมนุสฺสิตฺถิยาฯ เอโก เอกายาติ เอโก ภิกฺขุ มาตุคามสงฺขาตาย เอกาย อิตฺถิยา สทฺธิํฯ รโหติ จกฺขุสฺส รโหฯ กิญฺจาปิ ปาฬิยํ (ปารา. 445) โสตสฺส รโห อาคโต, จกฺขุสฺเสว ปน รโห ‘‘รโห’’ติ อิธ อธิปฺเปโตฯ สเจปิ หิ ปิหิตกวาฏสฺส คพฺภสฺส ทฺวาเร นิสินฺโน วิญฺญู ปุริโส โหติ, เนว อนาปตฺติํ กโรติฯ ยตฺถ ปน สกฺกา ทฏฺฐุํ, ตาทิเส อนฺโตทฺวาทสหตฺเถปิ โอกาเส นิสินฺโน สจกฺขุโก วิกฺขิตฺตจิตฺโตปิ นิทฺทายนฺโตปิ อนาปตฺติํ กโรติ, สมีเป ฐิโตปิ อนฺโธ น กโรติ, จกฺขุมาปิ นิปชฺชิตฺวา นิทฺทายนฺโตปิ น กโรติ, อิตฺถีนํ ปน สตมฺปิ น กโรติเยว, เตน วุตฺตํ ‘‘รโหติ จกฺขุสฺส รโห’’ติฯ ปฏิจฺฉนฺเน อาสเนติ กุฏฺฏาทีหิ ปฏิจฺฉนฺโนกาเสฯ อลํกมฺมนิเยติ กมฺมกฺขมํ กมฺมโยคฺคนฺติ กมฺมนิยํ, อลํ ปริยตฺตํ กมฺมนิยภาวายาติ อลํกมฺมนิยํ, ตสฺมิํ อลํกมฺมนิเยฯ ยตฺถ อชฺฌาจารํ กโรนฺตา สกฺโกนฺติ ตํ กมฺมํ กาตุํ, ตาทิเสติ อตฺโถฯ นิสชฺชํ กปฺเปยฺยาติ นิสชฺชํ กเรยฺย, นิสีเทยฺยาติ อตฺโถฯ เอตฺถ จ สยนมฺปิ นิสชฺชาย เอว สงฺคหิตํฯ สทฺเธยฺยวจสาติ สทฺธาตพฺพวจนา, อริยสาวิกาติ อตฺโถฯ นิสชฺชํ ภิกฺขุ ปฏิชานมาโนติ กิญฺจาปิ เอวรูปา อุปาสิกา ทิสฺวา วทติ, อถ โข ภิกฺขุ นิสชฺชํ ปฏิชานมาโนว ติณฺณํ ธมฺมานํ อญฺญตเรน กาเรตพฺโพ, น อปฺปฏิชานมาโนติ อตฺโถฯ เยน วา สาติ นิสชฺชาทีสุ อากาเรสุ เยน วา อากาเรน สทฺธิํ เมถุนาทีนิ อาโรเปตฺวา สา อุปาสิกา วเทยฺย, ปฏิชานมาโนว เตน โส ภิกฺขุ กาเรตพฺโพ, เอวรูปายปิ หิ อุปาสิกาย วจนมตฺเตน อากาเรน น กาเรตพฺโพติ อตฺโถฯ กสฺมา? ยสฺมา ทิฏฺฐํ นาม ตถาปิ โหติ, อญฺญถาปีติฯ อยํ ธมฺโม อนิยโตติ ติณฺณํ อาปตฺตีนํ ยํ อาปตฺติํ วา วตฺถุํ วา ปฏิชานาติ, ตสฺส วเสน กาเรตพฺพตาย อนิยโตฯ