เมนู

สงฺฆาทิเสสกณฺโฑ

อิเม โข ปนาติ อิทานิ วตฺตพฺพานํ อภิมุขีกรณํฯ อายสฺมนฺโตติ สนฺนิปติตานํ ปิยวจเนน อาลปนํฯ เตรสาติ คณนปริจฺเฉโทฯ สงฺฆาทิเสสาติ เอวํนามกาฯ ธมฺมาติ อาปตฺติโยฯ อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺตีติ สรูเปน อุทฺทิสิตพฺพตํ อาคจฺฉนฺติ, น นิทาเน วิย ‘‘ยสฺส สิยา อาปตฺตี’’ติ สาธารณวจนมตฺเตนฯ

1. สุกฺกวิสฺสฏฺฐิสิกฺขาปทวณฺณนา

สํวิชฺชติ เจตนา อสฺสาติ สญฺเจตนา, สญฺเจตนาว สญฺเจตนิกา, สญฺเจตนา วา อสฺส อตฺถีติ สญฺเจตนิกาฯ สุกฺกวิสฺสฏฺฐีติ สุกฺกสฺส วิสฺสฏฺฐิ, ราคูปตฺถมฺภาทีสุ เยน เกนจิ องฺคชาเต กมฺมญฺญตํ ปตฺเต อาโรคฺยาทีสุ ยํกิญฺจิ อปทิสิตฺวา อชฺฌตฺตรูปาทีสุ ยตฺถ กตฺถจิ โมจนสฺสาทเจตนาย นิมิตฺเต อุปกฺกมนฺตสฺส อาสยธาตุนานตฺตโต นีลาทิวเสน (ปารา. 239-240) ทสวิเธสุ สุกฺเกสุ ยสฺส กสฺสจิ สุกฺกสฺส ฐานา จาวนาติ อตฺโถฯ อญฺญตฺร สุปินนฺตาติ ยา สุปิเน สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ โหติ, ตํ ฐเปตฺวาฯ สงฺฆาทิเสโสติ ยา อญฺญตฺร สุปินนฺตา สญฺเจตนิกา สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ, อยํ สงฺฆาทิเสโส นาม อาปตฺตินิกาโยติ อตฺโถฯ วจนตฺโถ ปเนตฺถ สงฺโฆ อาทิมฺหิ เจว เสเส จ อิจฺฉิตพฺโพ อสฺสาติ สงฺฆาทิเสโสฯ กิํ วุตฺตํ โหติ – อิมํ อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา วุฏฺฐาตุกามสฺส ยํ ตํ อาปตฺติวุฏฺฐานํ, ตสฺส อาทิมฺหิ เจว ปริวาสทานตฺถาย, อาทิโต เสเส มชฺเฌ มานตฺตทานตฺถาย มูลาย ปฏิกสฺสเนน วา สห มานตฺตทานตฺถาย, อวสาเน อพฺภานตฺถาย จ สงฺโฆ อิจฺฉิตพฺโพ, น เหตฺถ เอกมฺปิ กมฺมํ วินา สงฺเฆน สกฺกา กาตุํฯ อิติ สงฺโฆ อาทิมฺหิ เจว เสเส จ อิจฺฉิตพฺโพ อสฺสาติ สงฺฆาทิเสโสติฯ

สาวตฺถิยํ เสยฺยสกํ อารพฺภ อุปกฺกมิตฺวา อสุจิโมจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อญฺญตฺร สุปินนฺตา’’ติ อยเมตฺถ อนุปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํฯ สเจ ปน ปเรน อตฺตโน องฺคชาเต อุปกฺกมํ กาเรตฺวา โมจาเปติ, อาปชฺชติเยวฯ เจเตตฺวา อนฺตมโส อากาเส กฏิกมฺปเนนปิ นิมิตฺเต อุปกฺกมนฺตสฺส สเจ น มุจฺจติ, ถุลฺลจฺจยํฯ