3. โมหนสิกฺขาปทวณฺณนา

[443] ตติยํ อุตฺตานเมวฯ โมหาโรปนํ, โมเหตุกามตา, วุตฺตนเยน สุตภาโว, โมหนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

โมหนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. ปหารสิกฺขาปทวณฺณนา

[452] จตุตฺเถ รตฺตจิตฺโตติ กายสํสคฺคราเคน รตฺตจิตฺโตฯ สเจ ปน เมถุนราเคน รตฺโต ปหารํ เทติ, ทุกฺกฏเมวฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ กุปิตตา, น โมกฺขาธิปฺปายตา, อุปสมฺปนฺนสฺส ปหารทานนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

ปหารสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ตลสตฺติกสิกฺขาปทวณฺณนา

[457] ปญฺจเม น ปหริตุกามตาย ทินฺนตฺตา ทุกฺกฏนฺติ เอตฺถ ปหริตุกามตาย ปหเฏ ปุริมสิกฺขาปเทน ปาจิตฺติยํ, อุจฺจาเรตุกามตาย เกวลํ อุคฺคิรณมตฺเต กเต อิมินา ปาจิตฺติยํฯ อิมินา ปน วิรชฺฌิตฺวา ปหาโร ทินฺโน, ตสฺมา ทุกฺกฏํฯ กิมิทํ ทุกฺกฏํ ปหารปจฺจยา, อุทาหุ อุคฺคิรณปจฺจยาติ? ตตฺถ เกจิ ตาว วทนฺติ ‘‘ปหารปจฺจยา เอว ทุกฺกฏํ, อุคฺคิรณปจฺจยา ปาจิตฺติยนฺติ สทุกฺกฏํ ปาจิตฺติยํ ยุชฺชติฯ ปุริมญฺหิ อุคฺคิรณํ, ปจฺฉา ปหาโร, น จ ปจฺฉา ปหารํ นิสฺสาย ปุริมํ อุคฺคิรณํ อนาปตฺติวตฺถุกํ ภวิตุมรหตี’’ติฯ

มยํ ปเนตฺถ เอวํ ตกฺกยาม ‘‘อุคฺคิรณสฺส อตฺตโน สภาเวเนว อสณฺฐิตตฺตา ตปฺปจฺจยา ปาจิตฺติเยน น ภวิตพฺพํ, อสุทฺธจิตฺเตน กตปโยคตฺตา ปน น สกฺกา เอตฺถ อนาปตฺติยา ภวิตุนฺติ ทุกฺกฏํ วุตฺตํฯ ‘น ปหริตุกามตาย ทินฺนตฺตา’ติ อิมินา จ ปหารปจฺจยา ปุริมสิกฺขาปเทน ปาจิตฺติยาสมฺภเว การณํ วุตฺตํ, น ปน ปหารปจฺจยา ทุกฺกฏสมฺภเวฯ

น หิ อปหริตุกามตาย ปหาเร ทินฺเน ปุริมสิกฺขาปเทน ปหารปจฺจยา ปาจิตฺติเยน ทุกฺกเฏน วา ภวิตุํ ยุตฺต’’นฺติฯ ‘‘ติรจฺฉานาทีนํ อสุจิกรณาทิํ ทิสฺวา กุชฺฌิตฺวาปิ อุคฺคิรนฺตสฺส โมกฺขาธิปฺปาโย เอวา’’ติ วทนฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ กุปิตตา, น โมกฺขาธิปฺปายตา, อุปสมฺปนฺนสฺส ตลสตฺติอุคฺคิรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

ตลสตฺติกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อมูลกสิกฺขาปทวณฺณนา

[459] ฉฏฺฐํ อุตฺตานตฺถเมวฯ อุปสมฺปนฺนตา, สงฺฆาทิเสสสฺส อมูลกตา, อนุทฺธํสนา, ตงฺขณวิชานนาติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

อมูลกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. สญฺจิจฺจสิกฺขาปทวณฺณนา

[464] สตฺตมมฺปิ อุตฺตานตฺถเมวฯ อุปสมฺปนฺนตา, อผาสุกามตา, กุกฺกุจฺจุปฺปาทนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

สญฺจิจฺจสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ