6. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา

[350] ฉฏฺเฐ ภคฺคา นาม ชนปทิโน ราชกุมารา, เตสํ นิวาโส เอโกปิ ชนปโท รุฬฺหีสทฺเทน ‘‘ภคฺคา’’ติ วุจฺจติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ภคฺคาติ ชนปทสฺส นาม’’นฺติฯ สุสุมารคิเรติ เอวํนามเก นคเรฯ ตสฺส กิร นครสฺส มาปนตฺถํ วตฺถุวิชฺชาจริเยน นครฏฺฐานสฺส ปริคฺคณฺหนทิวเส อวิทูเร สุสุมาโร สทฺทมกาสิ คิรํ นิจฺฉาเรสิฯ อถ อนนฺตราเยน นคเร มาปิเต ตเมว สุสุมารคิรณํ สุภนิมิตฺตํ กตฺวา สุสุมารคิรํตฺเววสฺส นามํ อกํสุฯ เกจิ ปน ‘‘สุสุมารสณฺฐานตฺตา สุสุมาโร นาม เอโก คิริ, โส ตสฺส นครสฺส สมีเป, ตสฺมา ตํ สุสุมารคิริ เอตสฺส อตฺถีติ ‘สุสุมารคิรี’ติ วุจฺจตี’’ติ วทนฺติฯ ตถา วา โหตุ อญฺญถา วา, นามเมตํ ตสฺส นครสฺสาติ อาห ‘‘สุสุมารคิรนฺติ นครสฺส นาม’’นฺติฯ เภสกฬาติ ฆมฺปณฺฑนามโก คจฺฉวิเสโสฯ เกจิ ‘‘เสตรุกฺโข’’ติปิ วทนฺติฯ เตสํ พหุลตาย ปน ตํ วนํ เภสกฬาวนนฺเตฺวว ปญฺญายิตฺถฯ ‘‘เภสคฬาวเน’’ติปิ ปาโฐฯ ‘‘เภโส นาม เอโก ยกฺโข อยุตฺตการี, ตสฺส ตโต คฬิตฏฺฐานตาย ตํ วนํ เภสคฬาวนํ นาม ชาต’’นฺติ หิ เกจิฯ

[352] โชติกรเณติ อคฺคิกรเณฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อคิลานตา, อนุญฺญาตกรณาภาโว, วิสิพฺเพตุกามตา, สมาทหนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

โชติสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. นหานสิกฺขาปทวณฺณนา

[357] สตฺตมสิกฺขาปทสฺส ปาฬิยํ อสมฺภินฺเนนาติ อมกฺขิเตน, อนฏฺเฐนาติ อตฺโถฯ โอเรนทฺธมาสํ นหาเยยฺยาติ นหาตทิวสโต ปฏฺฐาย อทฺธมาเส อปริปุณฺเณ นหาเยยฺยฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ มชฺฌิมเทโส, อูนกทฺธมาเส นหานํ, สมยานํ วา นทีปารคมนสฺส วา อาปทานํ วา อภาโวติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

นหานสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทวณฺณนา

[368] อฏฺฐเม ‘‘จมฺมการนีลํ นาม ปกตินีล’’นฺติ ตีสุปิ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ คณฺฐิปเท ปน ‘‘จมฺมการา อุทเก ติปุมลํ อยคูถญฺจ ปกฺขิปิตฺวา จมฺมํ กาฬํ กโรนฺติ, ตํ จมฺมการนีล’’นฺติ วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ วุตฺตปฺปการสฺส จีวรสฺส อกตกปฺปตา, อนฏฺฐจีวราทิตา, นิวาสนํ วา ปารุปนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. วิกปฺปนสิกฺขาปทวณฺณนา

[374] นวเม อปจฺจุทฺธารณนฺติ ‘‘มยฺหํ สนฺตกํ ปริภุญฺช วา วิสฺสชฺเชหิ วา’’ติอาทินา อกตปจฺจุทฺธารํฯ เยน วินยกมฺมํ กตนฺติ เยน สทฺธิํ วินยกมฺมํ กตํฯ ติํสกวณฺณนายนฺติ นิสฺสคฺคิยวณฺณนายํฯ ปริโภเคน กายกมฺมํ, อปจฺจุทฺธาราปเนน วจีกมฺมํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ สามํ วิกปฺปิตสฺส อปจฺจุทฺธาโร, วิกปฺปนุปคจีวรตา, ปริโภโคติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

วิกปฺปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. จีวรอปนิธานสิกฺขาปทวณฺณนา

[377] ทสมํ อุตฺตานตฺถเมวฯ อุปสมฺปนฺนสฺส สนฺตกานํ ปตฺตาทีนํ อปนิธานํ, วิเหเสตุกามตา วา หสาธิปฺปายตา วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

จีวรอปนิธานสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต สุราปานวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

7. สปฺปาณกวคฺโค