1. อเจลกสิกฺขาปทวณฺณนา

[273] อเจลกวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท เตสนฺติ ติตฺถิยานํฯ ตตฺถาติ ภาชเนฯ อิโตติ ปตฺตโตฯ สเจ ติตฺถิโย วทตีติ ‘‘ปฐมเมว มํ สนฺธาย อภิหริตฺวา ฐปิตํ มยฺหํ สนฺตกํ โหติ, อิมสฺมิํ ภาชเน อากิรถา’’ติ วทติ, วฏฺฏติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อญฺญติตฺถิยตา, อชฺโฌหรณียตา , อชฺโฌหรณตฺถาย สหตฺถา อนิกฺขิตฺตภาชเน ทานนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

อเจลกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อุยฺโยชนสิกฺขาปทวณฺณนา

[274] ทุติยํ อุตฺตานตฺถเมวฯ อนาจารํ อาจริตุกามตา, ตทตฺถเมว อุปสมฺปนฺนสฺส อุยฺโยชนา, เอวํ อุยฺโยเชนฺตสฺส อุปจาราติกฺกโมติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

อุยฺโยชนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. สโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา

[280] ตติเย ปิฏฺฐสงฺฆาโฏติ ทฺวารพาหาเยตํ อธิวจนํฯ ขุทฺทกํ นาม สยนิฆรํ วิตฺถารโต ปญฺจหตฺถปฺปมาณํ โหติ, ตสฺส จ มชฺฌิมฏฺฐานํ ปิฏฺฐสงฺฆาฏโต อฑฺฒเตยฺยหตฺถปฺปมาณเมว โหติ, ตสฺมา ตาทิเส สยนิฆเร ปิฏฺฐสงฺฆาฏโต หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา นิสินฺโน ปิฏฺฐิวํสํ อติกฺกมิตฺวา นิสินฺโน นาม โหติฯ เอวํ นิสินฺโน จ มชฺฌํ อติกฺกมิตฺวา นิสินฺโน นาม โหตีติ อาห ‘‘อิมินา มชฺฌาติกฺกมํ ทสฺเสตี’’ติฯ ยถา วา ตถา วา กตสฺสาติ ปิฏฺฐิวํสํ อาโรเปตฺวา วา อนาโรเปตฺวา วา กตสฺสฯ สจิตฺตกนฺติ อนุปวิสิตฺวา นิสีทนจิตฺเตน สจิตฺตกํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ปริยุฏฺฐิตราคชายมฺปติกานํ สนฺนิหิตตา, สยนิฆรตา, ทุติยสฺส ภิกฺขุโน อภาโว, อนุปขชฺช นิสีทนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

สโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

[284-289] จตุตฺถปญฺจเมสุ นตฺถิ กิญฺจิ วตฺตพฺพํฯ

6. จาริตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา

[298] ฉฏฺเฐ ปกติวจเนนาติ เอตฺถ ยํ ทฺวาทสหตฺถพฺภนฺตเร ฐิเตน โสตุํ สกฺกา ภเวยฺย, ตํ ปกติวจนํ นามฯ อาปุจฺฉิตพฺโพติ ‘‘อหํ อิตฺถนฺนามสฺส ฆรํ คจฺฉามี’’ติ วา ‘‘จาริตฺตํ อาปชฺชามี’’ติ วา อีทิเสน วจเนน อาปุจฺฉิตพฺโพฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ปญฺจนฺนํ โภชนานํ อญฺญตเรน นิมนฺตนสาทิยนํ, สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉนา, ภตฺติยฆรโต อญฺญฆรปฺปเวสนํ, มชฺฌนฺหิกานติกฺกโม, สมยสฺส วา อาปทานํ วา อภาโวติ อิมานิ ปเนตฺถ ปญฺจ องฺคานิฯ

จาริตฺตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. มหานามสิกฺขาปทวณฺณนา

[303] สตฺตเม มหานาโม นามาติ อนุรุทฺธตฺเถรสฺส ภาตา ภควโต จูฬปิตุ ปุตฺโตฯ สุทฺโธทโน สกฺโกทโน สุกฺโกทโน โธโตทโน อมิโตทโนติ อิเม หิ ปญฺจ ชนา ภาตโรฯ อมิตา นาม เทวี เตสํ ภคินี, ติสฺสตฺเถโร ตสฺสา ปุตฺโตฯ ตถาคโต จ นนฺทตฺเถโร จ สุทฺโธทนสฺส ปุตฺตา, มหานาโม จ อนุรุทฺธตฺเถโร จ สุกฺโกทนสฺส, อานนฺทตฺเถโร อมิโตทนสฺสฯ โส ภควโต กนิฏฺโฐ, มหานาโม มหลฺลกตโร สกทาคามี อริยสาวโกฯ เตน วุตฺตํ ‘‘มหานาโม นาม…เป.… อริยสาวโก’’ติฯ

[305-306] ปาฬิยํ อชฺชณฺโหติ อชฺช เอกทิวสนฺติ อตฺโถ, ‘‘อชฺชโน’’ติ วา อตฺโถ คเหตพฺโพ, โน อมฺหากํฯ กาลํ อาหริสฺสถาติ สฺเว หริสฺสถฯ ตโต เจ อุตฺตริ สาทิเยยฺยาติ สเจ ตตฺถ รตฺตีหิ วา เภสชฺเชหิ วา ปริจฺเฉโท กโต โหติ ‘‘เอตฺตกาเยว วา รตฺติโย เอตฺตกานิ วา เภสชฺชานิ วิญฺญาเปตพฺพานี’’ติ, ตโต รตฺติปริยนฺตโต วา เภสชฺชปริยนฺตโต วา อุตฺตริ วิญฺญาเปนฺโต สาทิเยยฺยฯ ‘‘อิเมหิ ตยา เภสชฺเชหิ ปวาริตมฺห, อมฺหากญฺจ อิมินาว เภสชฺเชน อตฺโถ’’ติ อาจิกฺขิตฺวา วิญฺญาเปตุมฺปิ คิลาโนว ลภติฯ

[310] ยสฺมา สงฺฆปวารณายเมวายํ วิธิ, ตสฺมา ‘‘เย อตฺตโน ปุคฺคลิกาย ปวารณาย ปวาริตา’’ติ วุตฺตํฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ