คหิตาวเสสนฺติ สามเณเรหิ คหิตโกฏฺฐาสโต อวเสสํฯ คณฺหิตฺวาติ ‘‘มยฺหํ อิทํ คณฺหิสฺสามี’’ติ คเหตฺวาฯ อิธ คหิตาวเสสํ นาม เตน คณฺหิตฺวา ปุน ฐปิตํฯ ปฏิคฺคเหตฺวาติ ตทหุ ปฏิคฺคเหตฺวาฯ เตเนว ‘‘ยาวกาลิเกน ยาวชีวิกสํสคฺเค โทโส นตฺถี’’ติ วุตฺตํฯ สเจ ปน ปุริมทิวเส ปฏิคฺคเหตฺวา ฐปิตา โหติ, สามิเสน มุเขน ตสฺสา วฏฺฏิยา ธูมํ ปิวิตุํ น วฏฺฏติฯ สมุทฺโททเกนาติ อปฺปฏิคฺคหิตสมุทฺโททเกนฯ ยสฺมา กตกฏฺฐิ อุทกํ ปสาเทตฺวา วิสุํ ติฏฺฐติ, ตสฺมา ‘‘อพฺโพหาริก’’นฺติ วุตฺตํฯ ลคฺคตีติ มุเข หตฺเถ จ อุทเก สุกฺเข เสตวณฺณํ ทสฺเสนฺตํ ลคฺคติฯ ปานียํ คเหตฺวาติ อตฺตโนเยว อตฺถาย คเหตฺวาฯ สเจ ปน ปีตาวเสสํ ตตฺเถว อากิริสฺสามีติ คณฺหาติ, ปุน ปฏิคฺคหณกิจฺจํ นตฺถิฯ วิกฺขมฺเภตฺวาติ วิยูหิตฺวา, อปเนตฺวาติ อตฺโถฯ

มหาภูเตสูติ สรีรนิสฺสิเตสุ มหาภูเตสุฯ ปตตีติ วิจฺฉินฺทิตฺวา ปตติฯ วิจฺฉินฺทิตฺวา ปติตเมว หิ ปฏิคฺคเหตพฺพํ, น อิตรํฯ อลฺลทารุํ รุกฺขโต ฉินฺทิตฺวาปิ กาตุํ วฏฺฏตีติ เอตฺถ มตฺติกตฺถาย ปถวิํ ขณิตุมฺปิ วฏฺฏตีติ เวทิตพฺพํฯ สปฺปทฏฺฐกฺขเณเยว วฏฺฏตีติ อสติ กปฺปิยการเก สามํ คเหตฺวา ปริภุญฺชิตุํ วฏฺฏติ, อญฺญทา ปฏิคฺคหาเปตฺวา ปริภุญฺชิตพฺพํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อปฺปฏิคฺคหิตตา, อนนุญฺญาตตา, ธูมาทิอพฺโพหาริกาภาโว, อชฺโฌหรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

ทนฺตโปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต โภชนวคฺโค จตุตฺโถฯ

5. อเจลกวคฺโค