สมุฏฺฐานวณฺณนา

[470] ปุพฺเพ วุตฺตเมวาติ สหเสยฺยาทิปณฺณตฺติวชฺชํฯ อิตรนฺติ สจิตฺตกํฯ ภิํสาปนาทีนิ กตฺวาติ ภิํสาปนาทินา อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ

อปรทุติยคาถาสงฺคณิกํ

กายิกาทิอาปตฺติวณฺณนา

[474] วินเย ครุกา วินยครุกาฯ กิญฺจาปิ อิทํ ทฺวีสุ คาถาสุ อาคตํ, อญฺเญหิ ปน มิสฺเสตฺวา วุตฺตภาวโต นานากรณํ ปจฺเจตพฺพํฯ

เทสนาคามินิยาทิวณฺณนา

[475] ทฺเว สํวาสกภูมิโยติ เอตฺถ ภูมีติ อวตฺถาฯ องฺคหีนตา การณเวกลฺลวเสนปิ เวทิตพฺพาติ อาห ‘‘อปิเจตฺถา’’ติอาทิฯ เอส นโยติ ‘‘อปิเจตฺถา’’ติอาทินา วุตฺตนโยฯ วนปฺปติํ ฉินฺทนฺตสฺส ปาราชิกนฺติ อทินฺนาทาเน วนปฺปติกถาย อาคตํ ปรสนฺตกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ วิสฺสฏฺฐิฉฑฺฑเนติ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิยา โมจเนฯ ทุกฺกฏา กตาติ ทุกฺกฏํ วุตฺตํฯ ปฐมสิกฺขาปทมฺหิเยวาติ ภิกฺขุโนวาทกวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเทเยวฯ อามกธญฺญํ วิญฺญาเปตฺวา ภุญฺชนฺติยา ปุพฺพปโยเค ทุกฺกฏํ, อชฺโฌหาเร ปาจิตฺติยํฯ

ปาจิตฺติยวณฺณนา

[476] อพฺภุณฺหสีโลติ อภินวสีโลฯ

[478] อสุตฺตกนฺติ สุตฺตวิรหิตํ, สุตฺตโต อปนีตํ นตฺถีติ อตฺโถฯ

เสทโมจนคาถา

อวิปฺปวาสาทิปญฺหวณฺณนา

[479] เสทโมจนคาถาสุ ตหินฺติ ตสฺมิํ ปุคฺคเลฯ ‘‘อกปฺปิยสมฺโภโค นาม เมถุนธมฺมาที’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ เอสา ปญฺหา กุสเลหิ จินฺติตาติ ลิงฺควิปลฺลาสวเสเนตํ วุตฺตํ, เอโส ปญฺโห กุสเลหิ จินฺติโตติ อตฺโถฯ

ทสาติ อวนฺทิเย ทสฯ เอกาทสาติ ปณฺฑกาทโย เอกาทสฯ อุพฺภกฺขเก น วทามีติ อิมินา มุเข เมถุนธมฺมาภาวํ ทีเปติฯ อโธนาภิํ วิวชฺชิยาติ อิมินา วจฺจมคฺคปสฺสาวมคฺเคสุฯ

คามนฺตรปริยาปนฺนํ นทีปารํ โอกฺกนฺตภิกฺขุนิํ สนฺธายาติ เอตฺถ นที ภิกฺขุนิยา คามปริยาปนฺนา, ปรตีรํ คามนฺตรปริยาปนฺนํฯ ตตฺถ ปรตีเร ปฐมเลฑฺฑุปาตปฺปมาโณ คามูปจาโร นทีปริยนฺเตน ปริจฺฉินฺโน, ตสฺมา ปรตีเร รตนมตฺตมฺปิ อรญฺญํ นตฺถิ, ปรตีรญฺจ ติณาทีหิ ปฏิจฺฉนฺนตฺตา ทสฺสนูปจารวิรหิตํ กโรติฯ ตตฺถ อตฺตโน คาเม อาปตฺติ นตฺถิ, ปรตีเร ปน ปฐมเลฑฺฑุปาตสงฺขาเต คามูปจาเรเยว ปาทํ ฐเปติฯ อนฺตเร อภิธมฺเม วุตฺตนเยน อรญฺญภูตํ สกคามํ อติกฺกมติ นาม, ตสฺมา คณมฺหา โอหียนา นาม โหตีติ เวทิตพฺพํฯ

ภิกฺขูนํ สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนา นาม มหาปชาปติปมุขา ปญฺจสตสากินิโย ภิกฺขุนิโยฯ มหาปชาปติปิ หิ อานนฺทตฺเถเรน ทินฺนโอวาทสฺส ปฏิคฺคหิตตฺตา ภิกฺขูนํ สนฺติเก อุปสมฺปนฺนา นามฯ

ปาราชิกาทิปญฺหวณฺณนา

[480] สห ทุสฺเสน เมถุนวีติกฺกมสฺส สกฺกุเณยฺยตาย ‘‘ทุสฺสกุฏิอาทีนิ สนฺธายา’’ติ วุตฺตํฯ ลิงฺคปริวตฺตํ สนฺธาย วุตฺตาติ ‘‘ลิงฺคปริวตฺเต สติ ปฏิคฺคหณสฺส วิชหนโต สามํ คเหตฺวา ภุญฺชิตุํ น วฏฺฏตี’’ติ ลิงฺคปริวตฺตนํ สนฺธาย วุตฺตาฯ

[481] สุปฺปติฏฺฐิตนิคฺโรธสทิสนฺติ โยชนทฺวิโยชนาทิปรมํ มหานิคฺโรธํ สนฺธาย วุตฺตํฯ

เสทโมจนคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ