อตฺถวสปกรณวณฺณนา

[334] ปฐมปาราชิกวณฺณนายเมว วุตฺตนฺติ ‘‘สงฺฆสุฏฺฐุตายา’’ติอาทีนํ อตฺถวณฺณนํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ทสกฺขตฺตุํ โยชนาย ปทสตํ วุตฺตนฺติ เอกมูลกนเย ทสกฺขตฺตุํ โยชนาย กตาย สงฺขลิกนเย วุตฺตปเทหิ สทฺธิํ ปทสตํ วุตฺตนฺติ เอวมตฺโถ คเหตพฺโพฯ อญฺญถา เอกมูลเก เอว นเย น สกฺกา ปทสตํ ลทฺธุํฯ เอกมูลกนเยหิ ปุริมปจฺฉิมปทานิ เอกโต กตฺวา เอเกกสฺมิํ วาเร นว นว ปทานิ วุตฺตานีติ ทสกฺขตฺตุํ โยชนาย นวุติ ปทานิเยว ลพฺภนฺติฯ ตสฺมา ตานิ นวุติ ปทานิ สงฺขลิกนเย พทฺธจกฺกวเสน โยชิเต ทส ปทานิ ลพฺภนฺตีติ เตหิ สทฺธิํ ปทสตนฺติ สกฺกา วตฺตุํฯ อิโต อญฺญถา ปน อุโภสุปิ นเยสุ วิสุํ วิสุํ อตฺถสตํ ธมฺมสตญฺจ ยถา ลพฺภติ, ตถา ปฐมปาราชิกสํวณฺณนายเมว อมฺเหหิ ทสฺสิตํ, ตํ ตตฺถ วุตฺตนเยเนว คเหตพฺพํฯ ปุริมปจฺฉิมปทานิ เอกตฺเตน คเหตฺวา ‘‘ปทสต’’นฺติ วุตฺตตฺตา ‘‘ตตฺถ ปจฺฉิมสฺส ปจฺฉิมสฺส ปทสฺส วเสน อตฺถสตํ, ปุริมสฺส ปุริมสฺส วเสน ธมฺมสต’’นฺติ วุตฺตํฯ ตสฺมิํ ปทสเต ‘‘สงฺฆสุฏฺฐู’’ติอาทินา วุตฺตปุริมปทานํ วเสน ธมฺมสตํ, ‘‘สงฺฆผาสู’’ติอาทินา วุตฺตปจฺฉิมปทานํ วเสน อตฺถสตนฺติ อธิปฺปาโยฯ

มหาวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ