8. วตฺตกฺขนฺธกํ

อาคนฺตุกวตฺตกถาวณฺณนา

[356-357] วตฺตกฺขนฺธเก อุปริปิฏฺฐิโตติ ปิฏฺฐิสงฺฆาฏสฺส อุปริภาคโต, ทฺวารพาหสฺส อุปริปเทสโตติ อตฺโถฯ วิสฺสชฺเชตพฺพนฺติ สุกฺขาปนตฺถํ อาตเป วิสฺสชฺชิตพฺพํฯ อภิวาทาเปตพฺโพติ ตสฺส วสฺเส ปุจฺฉิเต ยทิ ทหโร โหติ, สยเมว วนฺทิสฺสติ, ตทา อิมินาว วนฺทาปิโต นาม โหติฯ นิลฺโลเกตพฺโพติ โอโลเกตพฺโพฯ ยถาภาคนฺติ ปุพฺเพ ปญฺญตฺตํ ปเทสภาคํ อนติกฺกมิตฺวาฯ สนฺตานกนฺติ อุณฺณนาภิสุตฺตํฯ อุลฺโลกาติ เคหสฺส อุปริภาคโต ปฏฺฐาย, ปฐมํ อุปริภาโค สมฺมชฺชิตพฺโพติ วุตฺตํ โหติฯ

อาวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา

[359] มหาอาวาเสติ มหาวิหารสทิเส มหาอาวาเสฯ

อนุโมทนวตฺตกถาวณฺณนา

[362] ปญฺจเม นิสินฺเนติ อนุโมทนตฺถาย นิสินฺเนฯ อุปนิสินฺนกถา นาม พหูสุ สนฺนิปติเตสุ ปริกถากถนํฯ

ภตฺตคฺควตฺตกถาวณฺณนา

[364] มนุสฺสานํ ปริวิสนฏฺฐานนฺติ ยตฺถ มนุสฺสา สปุตฺตทารา อาวสิตฺวา เทนฺติฯ หตฺถโธวนอุทกํ สนฺธายาติ ภุตฺตาวิสฺส โภชนาวสาเน หตฺถโธวนอุทกํ สนฺธายฯ เตเนวาห ‘‘อนฺตรา ปิปาสิเตน ปน…เป.… หตฺถา น โธวิตพฺพา’’ติฯ โปตฺถเกสุ ปน ‘‘ปานียํ ปิวิตฺวา หตฺถา น โธวิตพฺพา’’ติ ลิขนฺติ, ‘‘หตฺถา โธวิตพฺพา’’ติ ปาเฐน ภวิตพฺพนฺติ อมฺหากํ ขนฺติฯ อญฺญถา ‘‘น ตาว อุทกนฺติ อิทํ หตฺถโธวนอุทกํ สนฺธาย วุตฺต’’นฺติ วตฺวา ‘‘อนฺตรา ปิปาสิเตน ปนา’’ติอาทินา วุตฺตวิเสโส น อุปลพฺภติฯ อถ มตํ ‘‘น ตาว เถเรน อุทกํ ปฏิคฺคเหตพฺพนฺติ อิทํ กิํ ปานียปฏิคฺคหณํ สนฺธาย วุตฺตํ, อุทาหุ หตฺถโธวนอุทกคฺคหณํ สนฺธายาติ อาสงฺกานิวตฺตนตฺถํ ‘อิทํ หตฺถโธวนอุทกํ สนฺธาย วุตฺต’นฺติอาทิ กถิต’’นฺติ, ตญฺจ น, ตตฺถ อาสงฺกาย เอว อสมฺภวโตฯ น หิ ภควา ‘‘ยาว อญฺเญ น ภุตฺตาวิโน โหนฺติ, ตาว ปานียํ น ปาตพฺพ’’นฺติ วกฺขตีติ สกฺกา วิญฺญาตุํฯ ยทิ เจตํ ปานียปฏิคฺคหณํ สนฺธาย วุตฺตํ, ‘‘น ตาว เถเรน อุทกํ ปฏิคฺคเหตพฺพ’’นฺติ อุทกสทฺทปฺปโยโค จ น กตฺตพฺโพ สิยา, อฏฺฐกถายญฺจ ‘‘อิทํ หตฺถโธวนอุทกํ สนฺธาย วุตฺต’’นฺติ วตฺวา เตน นิวตฺติตพฺพมตฺถํ ทสฺเสนฺเตน ‘‘อนฺตรา ปิปาสิเตน ปน คเล วิลคฺคามิเสน วา ปานียํ ปิวิตพฺพ’’นฺติ เอตฺตกเมว วตฺตพฺพํ, ‘‘ปานียํ ปิวิตฺวา หตฺถา น โธวิตพฺพา’’ติ เอวํ ปน น วตฺตพฺพนฺติฯ ธุเร นิสินฺนา โหนฺตีติ ทฺวารสมีเป นิสินฺนา โหนฺติฯ

ปิณฺฑจาริกวตฺตกถาวณฺณนา

[366] ปรามสตีติ คณฺหาติฯ ฐเปติ วาติ ‘‘ติฏฺฐถ, ภนฺเต’’ติ วทนฺตี ฐเปติ นามฯ

อารญฺญิกวตฺตกถาวณฺณนา

[367] เกนชฺช, ภนฺเต, ยุตฺตนฺติ เกน นกฺขตฺเตน อชฺช จนฺโท ยุตฺโตติ เอวํ วทนฺเตน นกฺขตฺตํ ปุจฺฉิตํ โหติฯ

เสนาสนวตฺตกถาวณฺณนา

[369-370] องฺคเณติ อพฺโภกาเสฯ น วุฑฺฒํ อนาปุจฺฉาติ เอตฺถ ตสฺส โอวรเก ตทุปจาเร จ อาปุจฺฉิตพฺพนฺติ วทนฺติฯ โภชนสาลาทีสุปิ เอวเมว ปฏิปชฺชิตพฺพนฺติ โภชนสาลาทีสุปิ อุทฺเทสทานาทิ อาปุจฺฉิตฺวาว กาตพฺพนฺติ อตฺโถฯ

วจฺจกุฏิวตฺตกถาวณฺณนา

[373-374] อิทํ อติวิวฏนฺติ อิทํ ฐานํ คุมฺพาทีหิ อปฺปฏิจฺฉนฺนตฺตา อติวิย ปกาสนํฯ นิพทฺธคมนตฺถายาติ อตฺตโน นิพทฺธคมนตฺถายฯ ปุคฺคลิกฏฺฐานํ วาติ อตฺตโน วิหารํ สนฺธาย วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ