สงฺฆภตฺตาทิอนุชานนกถาวณฺณนา

[325] อุทฺเทสภตฺตํ นิมนฺตนนฺติ อิมํ โวหารํ ปตฺตานีติ เอตฺถ อิติ-สทฺโท อาทิอตฺโถ, ‘‘อุทฺเทสภตฺตํ นิมนฺตน’’นฺติอาทิโวหารํ ปตฺตานีติ อยเมตฺถ อตฺโถฯ ตมฺปิ อนฺโต กตฺวาติ อายติํ ภิกฺขูนํ กุกฺกุจฺจวิโนทนตฺถาย ตมฺปิ สงฺฆภตฺตํ อนฺโต กตฺวาฯ

อุทฺเทสภตฺตกถาวณฺณนา

อตฺตโน วิหารทฺวาเรติ วิหารสฺส ทฺวารโกฏฺฐกสมีปํ สนฺธาย วุตฺตํฯ โภชนสาลายาติ ภตฺตุทฺเทสฏฺฐานภูตาย โภชนสาลายฯ ‘‘ทินฺนํ ปนา’’ติ วตฺวา ยถา โส ทายโก เทติ, ตํ วิธิํ ทสฺเสตุํ ‘‘สงฺฆโต ภนฺเต’’ติอาทิมาหฯ อนฺตรฆเรติ อนฺโตเคเหฯ อนฺโตอุปจารคตานนฺติ เอตฺถ คามทฺวารวีถิจตุกฺเกสุ ทฺวาทสหตฺถพฺภนฺตรํ อนฺโตอุปจาโร นามฯ อนฺตรฆรสฺส อุปจาเร ปน ลพฺภมานวิเสสํ ทสฺเสตุํ ‘‘ฆรูปจาโร เจตฺถา’’ติอาทิมาหฯ เอกวฬญฺชนฺติ เอเกน ทฺวาเรน วฬญฺชิตพฺพํฯ นานานิเวสเนสูติ นานากุลสฺส นิเวสเนสุฯ ลชฺชี เปสโล อคติคมนํ วชฺเชตฺวา เมธาวี จ อุปปริกฺขิตฺวา อุทฺทิสิสฺสตีติ อาห ‘‘เปสโล ลชฺชี เมธาวี อิจฺฉิตพฺโพ’’ติฯ นิสินฺนสฺสปิ นิทฺทายนฺตสฺสปีติ อนาทเร สามิวจนํฯ ติจีวรปริวารนฺติ เอตฺถ ‘‘อุทกปตฺตลาภี วิย อญฺโญปิ อุทฺเทสภตฺตํ อลภิตฺวา วตฺถาทิมเนกปฺปการกํ ลภติ เจ, ตสฺเสว ต’’นฺติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ อตฺตโน รุจิวเสน ยํ กิญฺจิ วตฺวา อาหริตุํ วิสฺสชฺชิตตฺตา วิสฺสฏฺฐทูโต นามฯ ยํ อิจฺฉตีติ ‘‘อุทฺเทสปตฺตํ เทถา’’ติอาทีนิ วทนฺโต ยํ อิจฺฉติฯ ปุจฺฉาสภาเคนาติ ปุจฺฉาสทิเสนฯ

‘‘เอกา กูฏฏฺฐิติกา นาม โหตี’’ติ วตฺวา ตเมว ฐิติกํ วิภาเวนฺโต ‘‘รญฺโญ วา หี’’ติอาทิมาหฯ อญฺเญหิ อุทฺเทสภตฺเตหิ อมิสฺเสตฺวา วิสุํเยว ฐิติกาย คเหตพฺพตฺตา ‘‘เอกจาริกภตฺตานี’’ติ วุตฺตํฯ เถยฺยาย หรนฺตีติ ปตฺตหารกา หรนฺติฯ คีวา โหตีติ อาณาปกสฺส คีวา โหติฯ ‘‘มนุสฺสานํ วจนํ กาตุํ วฏฺฏตี’’ติ คจฺฉนฺตีติ ‘‘มนุสฺสานํ วจนํ กาตุํ วฏฺฏตี’’ติ เตน ภิกฺขุนา วุตฺตา คจฺฉนฺติฯ อกตภาโค นามาติ อาคนฺตุกภาโค นามฯ