เสนาสนคฺคาหาปกสมฺมุติกถาวณฺณนา

[318] ปจฺจเยเนว หิ ตํ ปฏิชคฺคนํ ลภิสฺสตีติ ตสฺมิํ เสนาสเน มหาเถรา ตสฺส ปจฺจยสฺส การณา อญฺญตฺถ อคนฺตฺวา วสนฺตาเยว นํ ปฏิชคฺคิสฺสนฺตีติ อตฺโถฯ อุพฺภณฺฑิกา ภวิสฺสนฺตีติ อุกฺขิตฺตภณฺฑา ภวิสฺสนฺติ, อตฺตโน อตฺตโน ปริกฺขาเร คเหตฺวา ตตฺถ ตตฺถ วิจริสฺสนฺตีติ อตฺโถฯ ทีฆสาลาติ จงฺกมนสาลาฯ มณฺฑลมาโฬ อุปฏฺฐานสาลาฯ อนุทหตีติ ปีเฬติฯ ชมฺพุทีเป ปนาติ อริยเทเส ภิกฺขู สนฺธาย วุตฺตํฯ เต กิร ตถา ปญฺญาเปนฺติฯ น โคจรคาโม ฆฏฺเฏตพฺโพติ วุตฺตเมวตฺถํ วิภาเวติ ‘‘น ตตฺถ มนุสฺสา วตฺตพฺพา’’ติอาทินาฯ วิตกฺกํ ฉินฺทิตฺวาติ ‘‘อิมินา นีหาเรน คจฺฉนฺตํ ทิสฺวา นิวาเรตฺวา ปจฺจเย ทสฺสนฺตี’’ติ เอวรูปํ วิตกฺกํ อนุปฺปาเทตฺวาฯ เตสุ เจ เอโกติ เตสุ มนุสฺเสสุ เอโก ปณฺฑิตปุริโสฯ ภณฺฑปฏิจฺฉาทนนฺติ ปฏิจฺฉาทนกภณฺฑํ, สรีรปฏิจฺฉาทนํ จีวรนฺติ อตฺโถฯ

ปฏิชคฺคิตพฺพานีติ สมฺมชฺชนาทีหิ ปฏิชคฺคิตพฺพานิฯ มุณฺฑเวทิกายาติ เจติยสฺส หมฺมิยเวทิกายฯ หมฺมิยเวทิกาติ จ เจติยสฺส อุปริ จตุรสฺสเวทิโย วุจฺจติฯ ปฏิกฺกมฺมาติ วิหารโต อปสกฺกิตฺวาฯ อุปนิกฺเขปนฺติ เขตฺตํ วา นาฬิเกราทิอารามํ วา กหาปณาทีนิ วา อารามิกาทีนํ นิยฺยาเตตฺวา ‘‘อิโต อุปฺปนฺนา วฑฺฒิ วสฺสาวาสิกตฺถาย โหตู’’ติ ทินฺนํฯ วตฺตํ กตฺวาติ ตสฺมิํ เสนาสเน กตฺตพฺพวตฺตํ กตฺวาฯ

ปุคฺคลวเสเนว กาตพฺพนฺติ ปรโต วกฺขมานนเยน ‘‘ภิกฺขู จีวเรน กิลมนฺติ, เอตฺตกํ นาม ตณฺฑุลภาคํ ภิกฺขูนํ จีวรํ กาตุํ รุจฺจตี’’ติอาทินา ปุคฺคลปรามาสวเสเนว กาตพฺพํ, ‘‘สงฺโฆ จีวเรน กิลมตี’’ติอาทินา ปน สงฺฆปรามาสวเสน น กาตพฺพํฯ จีวรปจฺจยนฺติ จีวรสงฺขาตํ ปจฺจยํฯ วุตฺตนฺติ มหาอฏฺฐกถายํวุตฺตํฯ กสฺมา เอวํ วุตฺตนฺติ อาห ‘‘เอวญฺหิ นวโก วุฑฺฒตรสฺส, วุฑฺโฒ จ นวกสฺส คาเหสฺสตี’’ติ, ยสฺมา อตฺตนาว อตฺตโน ปาเปตุํ น สกฺกา, ตสฺมา ทฺวีสุ สมฺมเตสุ นวโก วุฑฺฒตรสฺส, วุฑฺโฒ จ นวกสฺสาติ อุโภ อญฺญมญฺญํ คาเหสฺสนฺตีติ อธิปฺปาโยฯ สมฺมตเสนาสนคฺคาหาปกสฺส อาณตฺติยา อญฺเญน คาหิเตปิ คาโห รุหติเยวาติ เวทิตพฺพํฯ