เมนู

10. สปฺปาณกสิกฺขาปทวณฺณนา

[140] ทสเม อิมสฺส สิกฺขาปทสฺส ‘‘สิญฺเจยฺย วา สิญฺจาเปยฺย วา’’ติ พาหิรปริโภควเสน ปฐมํ ปญฺญตฺตตฺตา ‘‘สปฺปาณกํ อุทกํ ปริภุญฺเชยฺยา’’ติ สิกฺขาปทํ อตฺตโน นหานปานาทิปริโภควเสน ปญฺญตฺตนฺติ เวทิตพฺพํฯ ตสฺมิํ วา ปฐมํ ปญฺญตฺเตปิ อตฺตโน ปริโภควเสเนว ปญฺญตฺตตฺตา ปุน อิมํ สิกฺขาปทํ พาหิรปริโภควเสเนว ปญฺญตฺตนฺติ คเหตพฺพํฯ

สปฺปาณกสญฺญิสฺส ‘‘ปริโภเคน ปาณกา มริสฺสนฺตี’’ติ ปุพฺพภาเค ชานนฺตสฺสปิ สิญฺจนสิญฺจาปนํ ‘‘ปทีเป นิปติตฺวา ปฏงฺคาทิปาณกา มริสฺสนฺตี’’ติ ชานนฺตสฺส ปทีปุชฺชลนํ วิย วินาปิ วธกเจตนาย โหตีติ อาห ‘‘ปณฺณตฺติวชฺช’’นฺติฯ เสสํ อุตฺตานตฺถเมว ฯ อุทกสฺส สปฺปาณกตา, ‘‘สิญฺจเนน ปาณกา มริสฺสนฺตี’’ติ ชานนํ, ตาทิสเมว จ อุทกํ, วินา วธกเจตนาย เกนจิเทว กรณีเยน ติณาทีนํ สิญฺจนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

สปฺปาณกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิฏฺฐิโต เสนาสนวคฺโค ทุติโยฯ

ภูตคามวคฺโคติปิ อิมสฺเสว นามํฯ

3. โอวาทวคฺโค

1. โอวาทสิกฺขาปทวณฺณนา

[144] ภิกฺขุนิวคฺคสฺส ปฐมสิกฺขาปเท กถานุสาเรนาติ ‘‘โส เถโร กิํสีโล กิํสมาจาโร กตรกุลา ปพฺพชิโต’’ติอาทินา ปุจฺฉนฺตานํ ปุจฺฉากถานุสาเรนฯ กเถตุํ วฏฺฏนฺตีติ นิรามิเสเนว จิตฺเตน กเถตุํ วฏฺฏนฺติฯ อนิยฺยานิกตฺตา สคฺคโมกฺขมคฺคานํ ติรจฺฉานภูตา กถา ติรจฺฉานกถาติ อาห ‘‘สคฺคมคฺคคมเนปี’’ติอาทิฯ อปิ-สทฺเทน ปเคว โมกฺขมคฺคคมเนติ ทีเปติฯ ติรจฺฉานภูตนฺติ ติโรกรณภูตํ, พาธิกนฺติ วุตฺตํ โหติฯ ลทฺธาเสวนา หิ ติรจฺฉานกถา สคฺคโมกฺขานํ พาธิกาว โหติฯ สมิทฺโธติ ปริปุณฺโณฯ สหิตตฺโถติ ยุตฺตตฺโถฯ อตฺถคมฺภีรตาทิโยคโต คมฺภีโรฯ พหุรโสติ อตฺถรสาทิพหุรโสฯ ลกฺขณปฏิเวธสํยุตฺโตติ อนิจฺจาทิลกฺขณปฏิเวธรสอาวหนโต ลกฺขณปฏิเวธสํยุตฺโตฯ

[145-147] ปรโตติ ปรตฺถ, อุตฺตรินฺติ อตฺโถฯ กโรนฺโตวาติ ปริพาหิเร กโรนฺโตเยวฯ