8. จีวรกฺขนฺธกํ

ชีวกวตฺถุกถาวณฺณนา

[329-330] จีวรกฺขนฺธเก กมฺมวิปากนฺติ กมฺมชโรคํฯ สํยมสฺสาติ อานิสํสสฺส, อุปโยคตฺเถ เจตํ สามิวจนํฯ

ปชฺโชตราชวตฺถุกถาทิวณฺณนา

[334-336] วิจฺฉิกสฺส ชาโตติ ตสฺส กิร มาตุยา อุตุสมเย สยนคตาย วิจฺฉิโก นาภิปฺปเทสํ อารุฬฺโห, สา ตสฺส สมฺผสฺเสน คพฺภํ คณฺหิฯ ตํ สนฺธาย วุตฺตํ ‘‘วิจฺฉิกสฺส ชาโต’’ติฯ อุสฺสนฺนโทโสติ สญฺจิตปิตฺตาทิโทโสฯ

วรยาจนกถาวณฺณนา

[337] อิตรีตเรนาติ อิตเรน อิตเรนฯ อิตร-สทฺโท ปน อนิยมวจโน ทฺวิกฺขตฺตุํ วุจฺจมาโน ยํกิญฺจิ-สทฺเทหิ สมานตฺโถ โหตีติ วุตฺตํ ‘‘อปฺปคฺเฆนปิ มหคฺเฆนปิ เยน เกนจี’’ติฯ มหาปิฏฺฐิยโกชวนฺติ หตฺถิปิฏฺฐีสุ อตฺถริตพฺพตาย มหาปิฏฺฐิยนฺติ ลทฺธสมญฺญํ จตุรงฺคุลปุปฺผํ โกชวํฯ

กมฺพลานุชานนาทิกถาวณฺณนา

[340] อุปจาเรติ สุสานสฺส อาสนฺเน ปเทเสฯ ฉฑฺเฑตฺวา คตาติ กิญฺจิ อวตฺวาเยว ฉฑฺเฑตฺวา คตาฯ โส เอว สามีติ อกตาย กติกาย เยน คหิตํ, โสว สามีฯ

จีวรปฏิคฺคาหกสมฺมุติอาทิกถาวณฺณนา

[342-343] ธุรวิหารฏฺฐาเนติ วิหารทฺวารสฺส สมฺมุขฏฺฐาเนฯ วิหารมชฺเฌเยว สมฺมนฺนิตพฺพนฺติ สพฺเพสํ ชานนตฺถาย วิหารมชฺเฌเยว นิสินฺเนหิ สมฺมนฺนิตพฺพํฯ ตุลาภูโตติ ตุลาสทิโสฯ วณฺณาวณฺณํ กตฺวาติ สพฺพโกฏฺฐาเส อคฺฆโต สมเก กตฺวาฯ เตเนวาห ‘‘สเม ปฏิวีเส ฐเปตฺวา’’ติฯ อิทนฺติ สามเณรานํ อุปฑฺฒปฏิวีสสฺส ทานํฯ ผาติกมฺมนฺติ สมฺมุญฺชนีพนฺธนาทิหตฺถกมฺมํ ฯ อุกฺกุฏฺฐิํ กโรนฺตีติ มหาสทฺทํ กโรนฺติฯ สมปฏิวีโส ทาตพฺโพติ กริสฺสามาติ ยาจนฺตานํ ปฏิญฺญามตฺเตนปิ สมโกฏฺฐาโส ทาตพฺโพฯ

จีวรรชนกถาวณฺณนา

[344] รชนกุมฺภิยา มชฺเฌ ฐเปตฺวาติ อนฺโตรชนกุมฺภิยา มชฺเฌ ฐเปตฺวา เอวํ วฏฺฏาธารเก อนฺโตรชนกุมฺภิยา ปกฺขิตฺเต มชฺเฌ อุทกํ ติฏฺฐติ, วฏฺฏาธารกโต พหิ สมนฺตา อนฺโตกุมฺภิยํ รชนจฺฉลฺลิฯ รชนํ ปกฺขิปิตุนฺติ รชนจฺฉลฺลิํ ปกฺขิปิตุํฯ

ติจีวรานุชานนกถาวณฺณนา

[346] อุทฺธสฺเต อรุเณติ อุคฺคเต อรุณสีเสฯ นนฺทิมุขิยาติ ตุฏฺฐมุขิยาฯ

อติเรกจีวราทิกถาวณฺณนา

[348] อจฺฉุเปยฺยนฺติ ปติฏฺฐเปยฺยํฯ หตวตฺถกานนฺติ กาลาตีตวตฺถานํฯ อุทฺธริตฺวา อลฺลียาปนขณฺฑนฺติ ทุพฺพลฏฺฐานํ อปเนตฺวา อลฺลียาปนวตฺถขณฺฑํฯ

วิสาขาวตฺถุกถาวณฺณนา

[349-351] วิสาขาวตฺถุมฺหิ กลฺลกายาติ อกิลนฺตกายา ปีติโสมนสฺเสหิ ผุฏสรีราฯ คตีติ ญาณคติ ญาณาธิคโมฯ อภิสมฺปราโยติ ญาณาภิสมฺปราโย ญาณสหิโต เปจฺจภาโวฯ

ตํ ภควา พฺยากริสฺสตีติ ‘‘โส ภิกฺขุ โสตาปนฺโน สกทาคามี’’ติอาทินา ตสฺส ตํ ญาณคติํ, ตโต ปรํ ‘‘นิยโต สมฺโพธิปรายโณ สกิเทว อิมํ โลกํ อาคนฺตฺวา ทุกฺขสฺสนฺตํ กริสฺสตี’’ติอาทินา (สํ. นิ. 5.1004) ญาณาภิสมฺปรายญฺจ อาวิ กริสฺสติฯ โสวคฺคิกนฺติ สคฺคสํวตฺตนิกํฯ โสกํ นุทติ วิโนเทตีติ โสกนุทํฯ