เมนู

7. กถินกฺขนฺธกํ

กถินานุชานนกถาวณฺณนา

[306] กถินกฺขนฺธเก สีสวเสนาติ ปธานงฺควเสนฯ ‘‘กถินนฺติ ปญฺจานิสํเส อนฺโตกรณสมตฺถตาย ถิรนฺติ อตฺโถ’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ ‘‘โส เนสํ ภวิสฺสตี’’ติ ยุชฺชตีติ ‘‘โส ตุมฺหาก’’นฺติ อวตฺวา ‘‘เนส’’นฺติ วจนํ ยุชฺชติฯ เย อตฺถตกถินาติ น เกวลํ ตุมฺหากเมว, เย อญฺเญปิ อตฺถตกถินา, เตสมฺปิ ภวิสฺสตีติ อตฺโถฯ อนามนฺเตตฺวา จรณนฺติ จาริตฺตสิกฺขาปเท วุตฺตนเยน อนาปุจฺฉิตฺวา กุเลสุ จรณํฯ มตกจีวรนฺติ มตสฺส สนฺตกํ จีวรํฯ ตตฺรุปฺปาเทน อาภตนฺติ วิหารสนฺตเกน เขตฺตวตฺถุอาทินา อานีตํฯ

ปฐมปวารณาย ปวาริตาติ อิทํ วสฺสจฺเฉทํ อกตฺวา วสฺสํวุตฺถภาวสนฺทสฺสนตฺถํ วุตฺตํ อนฺตราเยน อปฺปวาริตานมฺปิ วุตฺถวสฺสานํ กถินตฺถารสมฺภวโตฯ เตเนว ‘‘อปฺปวาริตา วา’’ติ อวตฺวา ‘‘ฉินฺนวสฺสา วา ปจฺฉิมิกาย อุปคตา วา น ลภนฺตี’’ติ เอตฺตกเมว วุตฺตํฯ อญฺญสฺมิํ วิหาเร วุตฺถวสฺสาปิ น ลภนฺตีติ นานาสีมาย อญฺญสฺมิํ วิหาเร วุตฺถวสฺสา อิมสฺมิํ วิหาเร กถินตฺถารํ น ลภนฺตีติ อตฺโถฯ ขลิมกฺขิตสาฏโกติ อหตวตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ทานกมฺมวาจาติ กถินทุสฺสทานกมฺมวาจาฯ อกาตุํ น ลพฺภตีติ อิมินา อนาทริเยน อกโรนฺตสฺส ทุกฺกฏนฺติ ทีเปติฯ กมฺมวาจา ปน เอกาเยว วฏฺฏตีติ กถินตฺถารสาฏกสฺส ทานกาเล วุตฺตา เอกาเยว กมฺมวาจา วฏฺฏติฯ ปุน ตสฺส อญฺญสฺมิํ วตฺเถ ทิยฺยมาเน กมฺมวาจาย ทาตพฺพกิจฺจํ นตฺถิ, อปโลกนเมว อลนฺติ อธิปฺปาโยฯ

[308] มหาภูมิกนฺติ มหาวิสยํ, จตุวีสติอาการวนฺตตาย มหาวิตฺถาริกนฺติ วุตฺตํ โหติฯ ปญฺจกนฺติ ปญฺจขณฺฑํฯ เอส นโย เสเสสุปิฯ ปฐมจิมิลิกาติ กถินวตฺถโต อญฺญา อตฺตโน ปกติจิมิลิกาฯ ‘‘กุจฺฉิจิมิลิกํ กตฺวา สิพฺพิตมตฺเตนาติ ถิรชิณฺณานํ จิมิลิกานํ เอกโต กตฺวา สิพฺพนสฺเสตํ อธิวจน’’นฺติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ

มหาปจฺจริยํ กุรุนฺทิยญฺจ ‘‘วุตฺตวจนนิทสฺสนํ พฺยญฺชเน เอว เภโท, อตฺเถ นตฺถีติ ทสฺสนตฺถํ กต’’นฺติ วทนฺติฯ ปิฏฺฐิอนุวาตาโรปนมตฺเตนาติ ทีฆโต อนุวาตสฺส อาโรปนมตฺเตนฯ กุจฺฉิอนุวาตาโรปนมตฺเตนาติ ปุถุลโต อนุวาตสฺส อาโรปนมตฺเตนฯ สารุปฺปํ โหตีติ สมณสารุปฺปํ โหติฯ รตฺตินิสฺสคฺคิเยนาติ รตฺติอติกฺกนฺเตนฯ

กถินานุชานนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อาทายสตฺตกาทิกถาวณฺณนา

[311] อยนฺติ อาสาวจฺเฉทิโก กถินุทฺธาโรฯ อิธ น วุตฺโตติ ปาฬิยํ มาติกาปทภาชเน สวนนฺติกานนฺตรํ น วุตฺโตฯ ตตฺถาติ ตสฺมิํ สีมาติกฺกนฺติเก กถินุทฺธาเรฯ ‘‘สีมาติกฺกนฺติโก นาม จีวรกาลสีมาติกฺกนฺติโก’’ติ เกนจิ วุตฺตํฯ ‘‘พหิสีมายํ จีวรกาลสมยสฺส อติกฺกนฺตตฺตา สีมาติกฺกนฺติโก’’ติ อยํ อมฺหากํ ขนฺติฯ สหุพฺภาเร ‘‘โส กตจีวโร’’ติ ปาโฐ ทิสฺสติ, เอวญฺจ สติ จีวรปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชตีติ วิญฺญายติ, อิธ ปน ปริวารปาฬิยญฺจ ‘‘ทฺเว ปลิโพธา อปุพฺพํ อจริมํ ฉิชฺชนฺตี’’ติ (ปริ. 415) วจนโต ตํ น สเมติ, ตสฺมา วีมํสิตพฺพเมตฺถ การณํฯ

[312] ‘‘สมาทายวาโร อาทายวารสทิโส, อุปสคฺคมตฺตเมตฺถ วิเสโส’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ เกจิ ปน ‘‘สพฺพํ อตฺตโน ปริกฺขารํ อนวเสเสตฺวา ปกฺกมนฺโต ‘สมาทาย ปกฺกมตี’ติ วุจฺจตี’’ติ วทนฺติฯ ปุน สมาทายวาเรปิ เตเยว ทสฺสิตาติ สมฺพนฺโธฯ วิปฺปกตจีวเร ปกฺกมนนฺติกสฺส กถินุทฺธารสฺส อสมฺภวโต ‘‘ยถาสมฺภว’’นฺติ วุตฺตํฯ ปกฺกมนนฺติโก หิ กถินุทฺธาโร นิฏฺฐิตจีวรสฺเสว วเสน วุตฺโต ‘‘ภิกฺขุ อตฺถตกถิโน กตจีวรํ อาทาย ปกฺกมตี’’ติ วุตฺตตฺตา, ตสฺมา โส วิปฺปกตจีวโร น สมฺภวตีติ ฉเฬว อุพฺภารา ตตฺถ ทสฺสิตาฯ