เมนู

คิหิวิกตานุญฺญาตาทิกถาวณฺณนา

[256] อภินิสฺสาย นิสีทิตุนฺติ อปสฺสาย นิสีทิตุํฯ

โสณกุฏิกณฺณวตฺถุกถาวณฺณนา

[257] ปปตเก ปพฺพเตติ เอตฺถ ‘‘ปวตฺเต ปพฺพเต’’ติปิ ปฐนฺติ, ปวตฺตนามเก ปพฺพเตติ อตฺโถฯ โสโณ อุปาสโกติอาทีสุ (อุทา. อฏฺฐ. 46) นาเมน โสโณ นาม, ตีหิ สรณคมเนหิ อุปาสกตฺตปฏิเวทเนน อุปาสโก, โกฏิอคฺฆนกสฺส กณฺณปิฬนฺธนสฺส ธารเณน ‘‘โกฏิกณฺโณ’’ติ จ วตฺตพฺเพ ‘‘กุฏิกณฺโณ’’ติ เอวํ อภิญฺญาโต, น สุกุมารโสโณติ อธิปฺปาโยฯ อยญฺหิ อายสฺมโต มหากจฺจานสฺส สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา สาสเน อภิปฺปสนฺโน สรเณสุ จ สีเลสุ จ ปติฏฺฐิโต ปปตเก ปพฺพเต ฉายูทกสมฺปนฺเน ฐาเน วิหารํ กาเรตฺวา เถรํ ตตฺถ วสาเปตฺวา จตูหิ ปจฺจเยหิ อุปฏฺฐาติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘อายสฺมโต มหากจฺจานสฺส อุปฏฺฐาโก โหตี’’ติฯ

โส กาเลน กาลํ เถรสฺส อุปฏฺฐานํ คจฺฉติ, เถโร จสฺส ธมฺมํ เทเสติ, เตน สํเวคพหุโล ธมฺมจริยายํ อุสฺสาหชาโต วิหรติฯ โส เอกทา สตฺเถน สทฺธิํ วาณิชฺชตฺถาย อุชฺเชนิํ คจฺฉนฺโต อนฺตรามคฺเค อฏวิยํ สตฺเถ นิวิฏฺเฐ รตฺติยํ ชนสมฺพาธภเยน เอกมนฺตํ อปกฺกมฺม นิทฺทํ อุปคญฺฉิฯ สตฺโถ ปจฺจูสเวลายํ อุฏฺฐาย คโต, น เอโกปิ โสณํ ปโพเธสิ, สพฺเพ วิสฺสริตฺวา อคมิํสุฯ โส ปภาตาย รตฺติยา ปพุชฺฌิตฺวา อุฏฺฐาย กญฺจิ อปสฺสนฺโต สตฺเถน คตมคฺคํ คเหตฺวา สีฆํ สีฆํ คจฺฉนฺโต เอกํ วฏรุกฺขํ อุปคญฺฉิฯ ตตฺถ อทฺทส เอกํ มหากายํ วิรูปทสฺสนํ พีภจฺฉํ ปุริสํ อฏฺฐิโต มุตฺตานิ อตฺตโน มํสานิ สยเมว ขาทนฺตํ, ทิสฺวาน ‘‘โกสิ ตฺว’’นฺติ ปุจฺฉิฯ เปโตสฺมิ, ภนฺเตติฯ กสฺมา เอวํ กโรสีติ? อตฺตโน ปุพฺพกมฺเมนาติฯ กิํ ปน ตํ กมฺมนฺติ? อหํ ปุพฺเพ ภารุกจฺฉนครวาสี กูฏวาณิโช หุตฺวา ปเรสํ สนฺตกํ วญฺเจตฺวา ขาทิํ, สมเณ จ ภิกฺขาย อุปคเต ‘‘ตุมฺหากํ มํสํ ขาทถา’’ติ อกฺโกสิํ, เตน กมฺเมน เอตรหิ อิมํ ทุกฺขํ อนุภวามีติฯ ตํ สุตฺวา โสโณ อติวิย สํเวคํ ปฏิลภิฯ