ทิสํคมิกาทิวตฺถุกถาวณฺณนา

[163] อุตุวสฺเสเยวาติ เหมนฺตคิมฺเหสุเยวฯ

ปาริสุทฺธิทานกถาวณฺณนา

[164] เยน เกนจิ องฺคปจฺจงฺเคน วิญฺญาเปตีติ มนสา จินฺเตตฺวา หตฺถปฺปโยคาทินา เยน เกนจิ วิญฺญาเปติฯ สงฺโฆ นปฺปโหตีติ ทฺวินฺนํ ทฺวินฺนํ อนฺตรา หตฺถปาสํ อวิชหิตฺวา ปฏิปาฏิยา ฐาตุํ นปฺปโหติฯ อิตรา ปน พิฬาลสงฺขลิกปาริสุทฺธิ นามาติ เอตฺถ เกจิ วทนฺติ ‘‘พิฬาลสงฺขลิกา พทฺธาว โหติ อนฺโตเคเห เอว สมฺปโยชนตฺตา, ยถา สา น กตฺถจิ คจฺฉติ, ตถา สาปิ น คจฺฉตีติ อธิปฺปาโยฯ อิตรถา วิเสสนํ นิรตฺถกํ โหตี’’ติฯ อปเร ปน ‘‘ยถา พหูหิ มนุสฺเสหิ เอกสฺส พิฬาลสฺส อตฺตโน อตฺตโน สงฺขลิกา คีวาย อาพทฺธา พิฬาเล คจฺฉนฺเต คจฺฉนฺติ อาพทฺธตฺตา, น อญฺญสฺมิํ พิฬาเล คจฺฉนฺเต คจฺฉนฺติ อนาพทฺธตฺตา, เอวเมวสฺส ภิกฺขุสฺส พหูหิ สงฺขลิกสทิสา ฉนฺทปาริสุทฺธิ ทินฺนา, สา ตสฺมิํ ภิกฺขุสฺมิํ คจฺฉนฺเต คจฺฉติ ตสฺมิํ สงฺขลิกา วิย อาพทฺธตฺตา, น อญฺญสฺมิํ อนาพทฺธตฺตา’’ติ วทนฺติฯ สพฺพมฺเปตํ น สารโต ปจฺเจตพฺพํฯ อยํ ปเนตฺถ สาโร – ยถา สงฺขลิกาย ปฐมวลยํ ทุติยํเยว วลยํ ปาปุณาติ, น ตติยํ, เอวมยมฺปิ ปาริสุทฺธิทายเกน ยสฺส ทินฺนา, ตโต อญฺญตฺถ น คจฺฉตีติ สงฺขลิกสทิสตฺตา ‘‘พิฬาลสงฺขลิกา’’ติ วุตฺตาฯ พิฬาลสงฺขลิกคหณญฺเจตฺถ ยาสํ กาสญฺจิ สงฺขลิกานํ อุปลกฺขณมตฺตนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ

ฉนฺททานกถาวณฺณนา

[165] ‘‘สนฺติ สงฺฆสฺส กรณียานี’’ติ วตฺตพฺเพ วจนวิปลฺลาเสน ‘‘กรณีย’’นฺติ วุตฺตํฯ ตสฺส สมฺมุติทานกิจฺจํ นตฺถิฯ ‘‘หตฺถปาสํ อาเนตพฺโพเยวา’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ

สงฺฆุโปสถาทิกถาวณฺณนา

[168] สงฺฆสนฺนิปาตโต ปฐมํ กาตพฺพํ ปุพฺพกรณนฺติ วุตฺตํ, ปุพฺพกรณโต ปจฺฉา กาตพฺพมฺปิ อุโปสถกมฺมโต ปฐมํ กาตพฺพตฺตา ปุพฺพกิจฺจนฺติ วุตฺตํฯ อุภยมฺปิ เจตํ อุโปสถกมฺมโต ปฐมํ กตฺตพฺพตฺตา กตฺถจิ ปุพฺพกิจฺจมิจฺเจว โวหรียติ ‘‘กิํ สงฺฆสฺส ปุพฺพกิจฺจ’’นฺติอาทีสุ วิยฯ