ทฺเวอุปสมฺปทาเปกฺขาทิวตฺถุกถาวณฺณนา

[123] เอกานุสฺสาวเนติ เอตฺถ เอกโต อนุสฺสาวนํ เอเตสนฺติ เอกานุสฺสาวนาติ อสมานาธิกรณวิสโย พาหิรตฺถสมาโสติ ทฏฺฐพฺพํฯ เตเนวาห ‘‘ทฺเว เอกโตอนุสฺสาวเน’’ติฯ ตตฺถ เอกโตติ เอกกฺขเณติ อตฺโถ, วิภตฺติอโลเปน จายํ นิทฺเทโสฯ ปุริมนเยเนว เอกโตอนุสฺสาวเน กาตุนฺติ ‘‘เอเกน เอกสฺส, อญฺเญน อิตรสฺสา’’ติอาทินา ปุพฺเพ วุตฺตนเยน ทฺวีหิ วา ตีหิ วา อาจริเยหิ เอเกน วา เอกโตอนุสฺสาวเน กาตุํฯ

อุปสมฺปทาวิธิกถาวณฺณนา

[126] วชฺชาวชฺชํ อุปนิชฺฌายตีติ อุปชฺฌาติ อิมินา อุปชฺฌายสทฺทสมานตฺโถ อุปชฺฌาสทฺโทปีติ ทสฺเสติฯ

จตฺตาโรนิสฺสยาทิกถาวณฺณนา

[130] สมฺโภเคติ ธมฺมสมฺโภเค อามิสสมฺโภเค จฯ อนาปตฺติ สมฺโภเค สํวาเสติ เอตฺถ จ อยมธิปฺปาโย – ยสฺมา อยํ โอสารณกมฺมสฺส กตตฺตา ปกตตฺตฏฺฐาเน ฐิโต, ตสฺมา น อุกฺขิตฺตเกน สทฺธิํ สมฺโภคาทิปจฺจยา ปาจิตฺติยํ, นาปิ อลชฺชินา สทฺธิํ ปริโภคปจฺจยา ทุกฺกฏํ อลชฺชีลกฺขณานุปปตฺติโตฯ โย หิ อุจฺฉุรสกสฏานํ สตฺตาหกาลิกยาวชีวิกตฺตา วฏฺฏติ วิกาเล อุจฺฉุ ขาทิตุนฺติ สญฺญํ อุปฺปาเทตฺวา ตํ ขาทิตฺวา ตปฺปจฺจยา ปาจิตฺติยํ น ปสฺสติ ‘‘วฏฺฏตี’’ติ ตถาสญฺญิตาย, โย วา ปน อาปตฺติมาปนฺนภาวํ ปฏิชานิตฺวา ‘‘น ปฏิกโรมี’’ติ อภินิวิสติ, อยํ –

‘‘สญฺจิจฺจ อาปตฺติํ อาปชฺชติ, อาปตฺติํ ปริคูหติ;

อคติคมนญฺจ คจฺฉติ, เอทิโส วุจฺจติ อลชฺชีปุคฺคโล’’ติฯ (ปริ. 359) –

วุตฺตลกฺขเณ อปตนโต อลชฺชี นาม น โหติฯ