นสมฺมาวตฺตนาทิกถาวณฺณนา

[68] นสมฺมาวตฺตนาทิกถายํ เคหสฺสิตเปมนฺติ ‘‘ปิตา เม อย’’นฺติ เอวํ อุปฺปนฺนเปมํฯ อุปชฺฌายมฺหิ ปิตุจิตฺตุปฏฺฐานเมว หิ อิธ เคหสฺสิตเปมํ นามฯ น หิ อิทํ อกุสลปกฺขิยํ เคหสฺสิตเปมํ สนฺธาย วุตฺตํ ปฏิวิทฺธสจฺจานํ ปหีนานุเคธานํ ตทสมฺภวโต, น จ ภควา ภิกฺขู สํกิเลเส นิโยเชติ, เคหสฺสิตเปมสทิสตฺตา ปน เปมมุเขน เมตฺตาสิเนโห อิธ วุตฺโตติ เวทิตพฺพํฯ ‘‘เตสุ เอโก วตฺตสมฺปนฺโน ภิกฺขุ…เป.… เตสํ อนาปตฺตี’’ติ วจนโต สเจ เอโก วตฺตสมฺปนฺโน ภิกฺขุ ‘‘ภนฺเต, ตุมฺเห อปฺโปสฺสุกฺกา โหถ, อหํ ตุมฺหากํ สทฺธิวิหาริกํ อนฺเตวาสิกํ วา คิลานํ อุปฏฺฐหิสฺสามิ, โอวทิตพฺพํ โอวทิสฺสามิ, อิติ กรณีเยสุ อุสฺสุกฺกํ อาปชฺชิสฺสามี’’ติ วทติ, เต เอว วา สทฺธิวิหาริกาทโย ‘‘ภนฺเต, ตุมฺเห เกวลํ อปฺโปสฺสุกฺกา โหถา’’ติ วทนฺติ, วตฺตํ วา น สาทิยนฺติ , ตโต ปฏฺฐาย อาจริยุปชฺฌายานํ อนาปตฺตีติ วทนฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ

นสมฺมาวตฺตนาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ราธพฺราหฺมณวตฺถุกถาวณฺณนา

[69] ราธพฺราหฺมณวตฺถุมฺหิ กิโส อโหสีติ ขาทิตุํ วา ภุญฺชิตุํ วา อสกฺโกนฺโต ตนุโก อโหสิ อปฺปมํสโลหิโตฯ อุปฺปณฺฑุปฺปณฺฑุกชาโตติ สญฺชาตุปฺปณฺฑุปฺปณฺฑุกภาโว ปณฺฑุปลาสปฺปฏิภาโคฯ ธมนิสนฺถตคตฺโตติ ปริยาทินฺนมํสโลหิตตฺตา สิราชาเลเนว สนฺถริตคตฺโตฯ อธิการนฺติ อธิกิริยํ, สกฺการนฺติ วุตฺตํ โหติฯ กตํ ชานนฺตีติ กตญฺญุโน, กตํ ปากฏํ กตฺวา ชานนฺตีติ กตเวทิโนฯ กิํ ปน เถโร ภควตา พาราณสิยํ ตีหิ สรณคมเนหิ อนุญฺญาตํ ปพฺพชฺชํ อุปสมฺปทญฺจ น ชานาตีติ? โน น ชานาติฯ ยทิ เอวํ ‘‘กถาหํ, ภนฺเต, ตํ พฺราหฺมณํ ปพฺพาเชมิ อุปสมฺปาเทมี’’ติ กสฺมา อาหาติ อิมํ อนุโยคํ สนฺธายาห ‘‘กิญฺจาปิ อายสฺมา สาริปุตฺโต’’ติอาทิฯ ปริมณฺฑเลหีติ ปริปุณฺเณหิฯ อญฺญถา วา วตฺตพฺพํ อญฺญถา วทตีติ ‘‘ภนฺเต’’ติ วตฺตพฺพํ ‘‘พนฺเธ’’ติ วทติฯ

[71-73] สมนนฺตราติ อนนฺตรํฯ ปณฺณตฺติวีติกฺกมํ กโรตีติ สิกฺขาปทวีติกฺกมํ กโรติฯ อตฺตภาวปริหรณตฺถํ นิสฺสียนฺตีติ นิสฺสยา, ปิณฺฑิยาโลปโภชนาทิกา จตฺตาโร ปจฺจยาฯ ตตฺถ ปิณฺฑิยาโลปโภชนนฺติ ชงฺฆปิณฺฑิยพเลน จริตฺวา อาโลปมตฺตํ ลทฺธโภชนํฯ อติเรกลาโภติ ‘‘ปิณฺฑิยาโลปโภชนํ นิสฺสายา’’ติ เอวํ วุตฺตภิกฺขาหารลาภโต อธิกลาโภ สงฺฆภตฺตาทิฯ ตตฺถ สกลสฺส สงฺฆสฺส ทาตพฺพภตฺตํ สงฺฆภตฺตํฯ กติปเย ภิกฺขู อุทฺทิสิตฺวา ทาตพฺพภตฺตํ อุทฺเทสภตฺตํฯ นิมนฺเตตฺวา ทาตพฺพภตฺตํ นิมนฺตนํฯ สลากํ คาหาเปตฺวา ทาตพฺพภตฺตํ สลากภตฺตํฯ เอกสฺมิํ ปกฺเข เอกทิวสํ ทาตพฺพภตฺตํ ปกฺขิกํฯ อุโปสเถ ทาตพฺพภตฺตํ อุโปสถิกํฯ ปาฏิปททิวเส ทาตพฺพภตฺตํ ปาฏิปทิกํฯ วิตฺถารกถา เนสํ เสนาสนกฺขนฺธกวณฺณนายํ อาวิ ภวิสฺสติฯ