เมนู

อทินฺนํ น วฏฺฏตีติ เอตฺถ ปพฺพชฺชา น รุหตีติ วทนฺติฯ อนุญฺญาตอุปสมฺปทาติ ญตฺติจตุตฺถกมฺเมน อนุญฺญาตอุปสมฺปทาฯ ฐานกรณสมฺปทนฺติ เอตฺถ อุราทีนิ ฐานานิ, สํวุตาทีนิ กรณานีติ เวทิตพฺพานิฯ อนุนาสิกนฺตํ กตฺวา ทานกาเล อนฺตรา วิจฺเฉทํ อกตฺวา ทาตพฺพานีติ ทสฺเสตุํ ‘‘เอกสมฺพนฺธานี’’ติ วุตฺตํฯ วิจฺฉินฺทิตฺวาติ ม-การนฺตํ กตฺวา ทานสมเย วิจฺเฉทํ กตฺวาฯ สพฺพมสฺส กปฺปิยากปฺปิยํ อาจิกฺขิตพฺพนฺติ ทสสิกฺขาปทวินิมุตฺตํ ปรามาสาปรามาสาทิเภทํ กปฺปิยากปฺปิยํ อาจิกฺขิตพฺพํฯ อาภิสมาจาริเกสุ วิเนตพฺโพติ อิมินา เสขิยอุปชฺฌายวตฺตาทิอาภิสมาจาริกสีลมเนน ปูเรตพฺพํ, ตตฺถ จ กตฺตพฺพสฺส อกรเณ อกตฺตพฺพสฺส จ กรเณ ทณฺฑกมฺมารโห โหตีติ ทีเปติฯ

ปพฺพชฺชูปสมฺปทากถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทุติยมารกถาวณฺณนา

[35] อถ โข ภควา วสฺสํวุฏฺโฐติอาทิกาย ปน ปาฬิยา อยํ อปุพฺพปทวณฺณนาฯ โยนิโสมนสิการาติ อุปายมนสิกาเรน, อนิจฺจาทีสุ อนิจฺจาทิโต มนสิกรเณนาติ อตฺโถฯ โยนิโส สมฺมปฺปธานาติ อุปายวีริเยน, อนุปฺปนฺนากุสลานุปฺปาทนาทิวิธินา ปวตฺตวีริเยนาติ อตฺโถฯ วิมุตฺตีติ อุกฺกฏฺฐนิทฺเทเสน อรหตฺตผลวิมุตฺติ วุตฺตาฯ อชฺฌภาสีติ ‘‘อยํ อตฺตนา วีริยํ กตฺวา อรหตฺตํ ปตฺวาปิ น ตุสฺสติ, อิทานิ อญฺเญสมฺปิ ‘ปาปุณาถา’ติ อุสฺสาหํ กโรติ, ปฏิพาเหสฺสามิ น’’นฺติ จินฺเตตฺวา อภาสิฯ มารปาเสนาติ กิเลสปาเสนฯ เสสเมตฺถ วุตฺตนยเมวฯ

ทุติยมารกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ภทฺทวคฺคิยกถาวณฺณนา

[36] ติํสภทฺทวคฺคิยวตฺถุมฺหิ ยถาภิรนฺตํ วิหริตฺวาติ ยถาอชฺฌาสยํ วิหริตฺวาฯ พุทฺธานญฺหิ เอกสฺมิํ ฐาเน วสนฺตานํ ฉายูทกาทีนํ วิปตฺติํ วา อผาสุกเสนาสนํ วา มนุสฺสานํ อสฺสทฺธาทิภาวํ วา อาคมฺม อนภิรติ นาม นตฺถิ, เตสํ สมฺปตฺติยา ‘‘อิธ ผาสุํ วิหรามา’’ติ อภิรมิตฺวา จิรวิหาโรปิ นตฺถิฯ ยตฺถ ปน ตถาคเต วิหรนฺเต สตฺตา สรเณสุ วา ตีสุ ปติฏฺฐหนฺติ, สีลานิ วา สมาทิยนฺติ, ปพฺพชนฺติ วา, โสตาปตฺติมคฺคาทีนํ วา ปเรสํ อุปนิสฺสโย โหติ, ตตฺถ พุทฺธา สตฺเต ตาสุ สมฺปตฺตีสุ ปติฏฺฐาปนอชฺฌาสเยน วสนฺติ, ตาสํ อภาเว ปกฺกมนฺติฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ยถาอชฺฌาสยํ วิหริตฺวา’’ติฯ อชฺโฌคาเหตฺวาติ ปวิสิตฺวาฯ ติํสมตฺตาติ ติํสปมาณาฯ เสสเมตฺถ วุตฺตนยเมวฯ

ภทฺทวคฺคิยกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อุรุเวลปาฏิหาริยกถาวณฺณนา

[37-38] อุรุเวลกสฺสปวตฺถุมฺหิ ชฏิโลติ ชฏาธโรฯ ชฏา อสฺส อตฺถีติ หิ ชฏิโลฯ เนตีติ นายโก, สามํ วิเนติ อตฺตโน ลทฺธิํ สิกฺขาเปตีติ วินายโกฯ สเจ เต กสฺสป อครูติ กสฺสป สเจ ตุยฺหํ ภาริยํ อผาสุกํ กิญฺจิ นตฺถิฯ อคฺยาคาเรติ อคฺคิสาลายํฯ อุภินฺนํ สโชติภูตานนฺติ อุโภสุ สโชติภูเตสุ ปชฺชลิเตสุฯ ยตฺร หิ นามาติ โย นามฯ

[39] อชฺชณฺโหติ อชฺช เอกทิวสํฯ อคฺคิสาลมฺหีติ อคฺยาคาเรฯ สุมนมนโสติ สุนฺทรจิตฺตสงฺขาตมโนฯ เตโชธาตูสุ กุสโลติ เตโชกสิณสมาปตฺตีสุ กุสโลฯ อุทิจฺฉเรติ อุลฺโลเกสุํ, ปริวาเรสุนฺติ วา อตฺโถฯ ปตฺตมฺหิ โอทหิตฺวาติ ปตฺเต ปกฺขิปิตฺวาฯ ธุวภตฺเตนาติ นิจฺจภตฺเตนฯ

[40] อภิกฺกนฺตาย รตฺติยาติ เอตฺถ อภิกฺกนฺต-สทฺโท ขเย วตฺตติ, เตน ปริกฺขีณายรตฺติยาติ อตฺโถฯ เอเต หิ จตฺตาโร มหาราชาโน มชฺฌิมยามสมนนฺตเร อาคตาฯ นิยาโม กิเรส เทวตานํ, ยทิทํ พุทฺธานํ วา พุทฺธสาวกานํ วา อุปฏฺฐานํ อาคจฺฉนฺตา มชฺฌิมยามสมนนฺตเร อาคจฺฉนฺติฯ อภิกฺกนฺตวณฺณาติ อภิรูปฉวิวณฺณา, อิฏฺฐวณฺณา มนาปวณฺณาติ วุตฺตํ โหติฯ