4. ปาจิตฺติยกณฺฑํ (ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา)

1. ลสุณวคฺควณฺณนา

[793-797] ปาจิตฺติเยสุ ลสุณวคฺคสฺส ปฐเม ชาติํ สรตีติ ชาติสฺสโรฯ สภาเวเนวาติ สูปสมฺปากาทิํ วินาวฯ พทรสาฬวํ นาม พทรผลานิ สุกฺขาเปตฺวา จุณฺเณตฺวา กตฺตพฺพา ขาทนียวิกติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อามกลสุณญฺเจว อชฺโฌหรณญฺจาติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

[798-802] ทุติยตติยจตุตฺถานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

[812] ปญฺจเม ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปรีติ เอตฺถ ทฺวินฺนํ องฺคุลีนํ สห ปเวสเน เอเกกาย องฺคุลิยา เอเกกํ ปพฺพํ กตฺวา ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปริฯ เอกงฺคุลิปเวสเน ทฺวินฺนํ ปพฺพานํ อุปริ น วฏฺฏตีติ เวทิตพฺพํฯ มหาปจฺจริยมฺปิ อยเมว นโย ทสฺสิโตฯ อุทกสุทฺธิปจฺจเยน ปน สติปิ ผสฺสสาทิยเน ยถาวุตฺตปริจฺเฉเท อนาปตฺติฯ

[815-817] ฉฏฺเฐ อาสุมฺภิตฺวาติ ปาเตตฺวาฯ ทธิมตฺถูติ ทธิมณฺฑํ ทธิมฺหิ ปสนฺโนทกํฯ ภุญฺชนฺตสฺส ภิกฺขุโน หตฺถปาเส ฐานํ, ปานียสฺส วา วิธูปนสฺส วา คหณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

[822] สตฺตเม ‘‘ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ อิทํ ปุพฺพปโยคทุกฺกฏสฺส นิทสฺสนมตฺตนฺติ อาห ‘‘น เกวลํ ปฏิคฺคหเณเยว โหตี’’ติอาทิฯ ปมาณนฺติ ปาจิตฺติยาปตฺติยา ปมาณํฯ อิเมหิเยว ทฺวีหิ ปาจิตฺติยํ โหติ, นาญฺเญหิ ภชฺชนาทีหีติ อตฺโถฯ วุตฺตเมวตฺถํ วิตฺถารโต ทสฺเสตุํ ‘‘ตสฺมา’’ติอาทิมาหฯ ตํ ปุพฺพาปรวิรุทฺธนฺติ ปุนปิ วุตฺตนฺติ วุตฺตวาทํ สนฺธายาหฯ อญฺญาย วิญฺญตฺติยา ลทฺธมฺปิ หิ อนาณตฺติยา วิญฺญตฺติยา อิมิสฺสา อวิญฺญตฺติยา ลทฺธปกฺขํ ภชติ, ตสฺมา เหฏฺฐา อวิญฺญตฺติยา ลทฺเธ กรณการาปเนสุ วิเสสํ อวตฺวา อิธ วิเสสวจนํ ปุพฺพาปรวิรุทฺธํฯ ยทิ เจตฺถ กรเณ ปาจิตฺติยํ, การาปเนปิ ปาจิตฺติเยเนว ภวิตพฺพํฯ อถ การาปเน ทุกฺกฏํ, กรเณปิ ทุกฺกเฏเนว ภวิตพฺพํฯ

น หิ กรเณ วา การาปเน วา วิเสโส อตฺถิ, ตสฺมา อญฺญาย วิญฺญตฺติยา ลทฺธํ สยํ ภชฺชนาทีนิ กตฺวาปิ การาเปตฺวาปิ ภุญฺชนฺติยา ทุกฺกฏเมวาติ อิทเมตฺถ สนฺนิฏฺฐานํฯ อวิเสเสน วุตฺตนฺติ กรณการาปนานํ สามญฺญโต วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ สตฺตนฺนํ ธญฺญานํ อญฺญตรสฺส วิญฺญาปนํ วา วิญฺญาปาปนํ วา, ปฏิลาโภ, ภชฺชนาทีนิ กตฺวา วา กาเรตฺวา วา อชฺโฌหรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

[824] อฏฺฐเม นิพฺพิฏฺโฐติ ปติฏฺฐาปิโตฯ เกณีติ รญฺโญ ทาตพฺพสฺส อายสฺเสตํ อธิวจนํฯ ฐานนฺตรนฺติ คามชนปทาทิฐานนฺตรํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อุจฺจาราทิภาโว, อนวโลกนํ, วฬญฺชนฏฺฐานํ, ติโรกุฏฺฏปาการตา, ฉฑฺฑนํ วา ฉฑฺฑาปนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ปญฺจ องฺคานิฯ

[830] นวเม สพฺเพสนฺติ ภิกฺขุสฺส ภิกฺขุนิยา จฯ อิธ เขตฺตปาลกา อารามาทิโคปกา จ สามิกา เอวฯ

[836] ทสเม เอกปโยเคนาติ เอกทิสาวโลกนปโยเคนฯ เตสํเยวาติ เยสํ นจฺจํ ปสฺสติฯ กิญฺจาปิ สยํ นจฺจนาทีสุ ปาจิตฺติยํ ปาฬิยํ น วุตฺตํ, ตถาปิ อฏฺฐกถาปมาเณน คเหตพฺพนฺติ ทสฺเสตุํ ‘‘สพฺพอฏฺฐกถาสุ วุตฺต’’นฺติ อาหฯ ‘‘อาราเม ฐตฺวาติ น เกวลํ ฐตฺวา, ตโต ตโต คนฺตฺวาปิ สพฺพิริยาปเถหิ ลภติ, ‘อาราเม ฐิตา’ติ ปน อารามปริยาปนฺนภาวทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ อิตรถา นิสินฺนาปิ น ลเภยฺยา’’ติ ตีสุปิ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ นจฺจาทีนํ อญฺญตรตา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา คมนํ, ทสฺสนํ วา สวนํ วาติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

ลสุณวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. อนฺธการวคฺควณฺณนา

[841] อนฺธการวคฺคสฺส ปฐเม ทาเน วา ปูชาย วาติ ทานนิมิตฺตํ วา ปูชานิมิตฺตํ วาฯ มนฺเตตีติ กเถติฯ รตฺตนฺธการตา, ปุริสสฺส หตฺถปาเส ฐานํ วา สลฺลปนํ วา, สหายาภาโว, รโหเปกฺขตาติ อิมานิ ปเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ

[842-846] ทุติยตติยจตุตฺถานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ