2. สงฺฆาทิเสสกณฺฑํ (ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา)
1. ปฐมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา
[679] สงฺฆาทิเสสกณฺฑสฺส ปฐมสิกฺขาปเท ทฺวีสุ ชเนสูติ อฑฺฑการเกสุ ทฺวีสุ ชเนสุฯ โย โกจีติ เตสุเยว ทฺวีสุ โย โกจิ, อญฺโญ วา เตหิ อาณตฺโตฯ ทุติยสฺส อาโรเจตีติ เอตฺถาปิ ทฺวีสุ ชเนสุ ยสฺส กสฺสจิ ทุติยสฺส กถํ โย โกจิ อาโรเจตีติ เอวมตฺโถ คเหตพฺโพติ อาห ‘‘ทุติยสฺส อาโรเจตีติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย’’ติฯ คติคตนฺติ จิรกาลปวตฺตํฯ
อาปตฺตีติ อาปชฺชนํฯ สห วตฺถุชฺฌาจาราติ วตฺถุวีติกฺกเมน สหฯ สหโยเค กรณวจนปฺปสงฺเค อิทํ นิสฺสกฺกวจนํฯ ยนฺติ ยํ ธมฺมํฯ นิสฺสาเรตีติ อาปนฺนํ ภิกฺขุนิสงฺฆมฺหา นิสฺสาเรติฯ เหตุมฺหิ จายํ กตฺตุโวหาโรฯ นิสฺสารณเหตุภูโต หิ ธมฺโม นิสฺสารณีโยติ วุตฺโตฯ คีวาเยว โหติ, น ปาราชิกํ อนาณตฺติยา คหิตตฺตาฯ ยถา ทาสทาสีวาปีอาทีนิ สมฺปฏิจฺฉิตุํ น วฏฺฏติ, เอวํ เตสํ อตฺถาย อฑฺฑกรณมฺปิ น วฏฺฏตีติ อาห ‘‘อยํ อกปฺปิยอฑฺโฑ นาม, น วฏฺฏตี’’ติฯ
เอตฺถ จ สเจ อธิกรณฏฺฐานํ คนฺตฺวา ‘‘อมฺหากํ เอโส ทาโส, ทาสี, วาปี, เขตฺตํ, อาราโม, อารามวตฺถุ, คาโว, อชา, กุกฺกุฏา’’ติอาทินา โวหรติ, อกปฺปิยํฯ ‘‘อยํ อมฺหากํ อารามิโก, อยํ วาปี อิตฺถนฺนาเมน สงฺฆสฺส ภณฺฑโธวนตฺถาย ทินฺนา, อิโต เขตฺตโต อารามโต อุปฺปชฺชนกจตุปจฺจยา อิโต คาวิโต มหิํสิโต อชาโต อุปฺปชฺชนกโครสา อิตฺถนฺนาเมน สงฺฆสฺส ทินฺนาติ ปุจฺฉิเต วา อปุจฺฉิเต วา วตฺตุํ วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อนากฑฺฒิตาย อฑฺฑกรณํ, อฑฺฑปริโยสานนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ
ปฐมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
2. ทุติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา
[683] ทุติเย มลฺลคณภฏิปุตฺตคณาทิกนฺติอาทีสุ มลฺลคโณ นาม นารายนภตฺติโก ตตฺถ ตตฺถ ปานียฏฺฐปนโปกฺขรณีขณนาทิปุญฺญกมฺมการโก คโณ, ภฏิปุตฺตคโณ นาม กุมารภตฺติกคโณฯ ธมฺมคโณติ สาสนภตฺติคโณ อเนกปฺปการปุญฺญกมฺมการกคโณ วุจฺจติฯ คนฺธิกเสณีติ อเนกปฺปการสุคนฺธิวิกติการโก คโณฯ ทุสฺสิกเสณีติ เปสการกคโณฯ กปฺปคติกนฺติ กปฺปิยภาวํ คตํฯ
วุฏฺฐาเปนฺติยาติ อุปสมฺปาเทนฺติยาฯ ‘‘โจริํ วุตฺตนเยน อนาปุจฺฉา ปพฺพาเชนฺติยา ทุกฺกฏ’’นฺติ วทนฺติฯ ปณฺณตฺติํ อชานนฺตา อริยาปิ วุฏฺฐาเปนฺตีติ วา กมฺมวาจาปริโยสาเน อาปตฺติกฺขเณ วิปากาพฺยากตสมงฺคิตาวเสน วา ‘‘ติจิตฺต’’นฺติ วุตฺตนฺติ เวทิตพฺพํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ โจริตา, โจริสญฺญา, อญฺญตฺร อนุญฺญาตการณา วุฏฺฐาปนนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ
ทุติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
