[668] ตติยํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

4. จตุตฺถปาราชิกสิกฺขาปทวณฺณนา

[675] จตุตฺเถ โลกสฺสาทมิตฺตสนฺถววเสนาติ โลกสฺสาทสงฺขาตสฺส มิตฺตสนฺถวสฺส วเสนฯ วุตฺตเมวตฺถํ ปริยายนฺตเรน วิภาเวตุํ ‘‘กายสํสคฺคราเคนา’’ติ วุตฺตํฯ

ติสฺสิตฺถิโย เมถุนํ ตํ น เสเวติ (ปริ. อฏฺฐ. 481) ยา ติสฺโส อิตฺถิโย วุตฺตา, ตาสุปิ ยํ ตํ เมถุนํ นาม, ตํ น เสวติฯ ตโย ปุริเสติ ตโย ปุริเสปิ อุปคนฺตฺวา เมถุนํ น เสวติฯ ตโย จ อนริยปณฺฑเกติ อุภโตพฺยญฺชนสงฺขาเต ตโย อนริเย, ตโย จ ปณฺฑเกติ อิเมปิ ฉ ชเน อุปคนฺตฺวา เมถุนํ น เสวติฯ น จาจเร เมถุนํ พฺยญฺชนสฺมินฺติ อนุโลมปาราชิกวเสนปิ อตฺตโน นิมิตฺเต เมถุนํ นาจรติฯ เฉชฺชํ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยาติ สิยา เมถุนธมฺมปจฺจยา ปาราชิกนฺติ อยํ ปญฺโห อฏฺฐวตฺถุกํว สนฺธาย วุตฺโตฯ ตสฺสา หิ เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคกายสํสคฺคํ อาปชฺชิตุํ วายมนฺติยา เมถุนธมฺมปจฺจยา เฉชฺชํ โหติฯ เฉโทเยว เฉชฺชํฯ

เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคตฺตาติ อิมินา เมถุนธมฺมสฺส ปุพฺพภาคภูโต กายสํสคฺโคเยว ตตฺถ เมถุนธมฺม-สทฺเทน วุตฺโต, น ทฺวยํทฺวยสมาปตฺตีติ ทีเปติฯ วณฺณาวณฺโณติ ทฺวีหิ สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ วุตฺตาฯ คมนุปฺปาทนนฺติ สญฺจริตฺตํฯ สพฺพปเทสูติ ‘‘สงฺฆาฏิกณฺณคฺคหณํ สาทิเยยฺยา’’ติอาทีสุฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ กายสํสคฺคราโค, สอุสฺสาหตา, อฏฺฐมสฺส วตฺถุสฺส ปูรณนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

จตุตฺถปาราชิกสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ภิกฺขุนีวิภงฺเค ปาราชิกกณฺฑวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาราชิกกณฺฑํ นิฏฺฐิตํฯ

2. สงฺฆาทิเสสกณฺฑํ (ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา)

1. ปฐมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา

[679] สงฺฆาทิเสสกณฺฑสฺส ปฐมสิกฺขาปเท ทฺวีสุ ชเนสูติ อฑฺฑการเกสุ ทฺวีสุ ชเนสุฯ โย โกจีติ เตสุเยว ทฺวีสุ โย โกจิ, อญฺโญ วา เตหิ อาณตฺโตฯ ทุติยสฺส อาโรเจตีติ เอตฺถาปิ ทฺวีสุ ชเนสุ ยสฺส กสฺสจิ ทุติยสฺส กถํ โย โกจิ อาโรเจตีติ เอวมตฺโถ คเหตพฺโพติ อาห ‘‘ทุติยสฺส อาโรเจตีติ เอตฺถาปิ เอเสว นโย’’ติฯ คติคตนฺติ จิรกาลปวตฺตํฯ

อาปตฺตีติ อาปชฺชนํฯ สห วตฺถุชฺฌาจาราติ วตฺถุวีติกฺกเมน สหฯ สหโยเค กรณวจนปฺปสงฺเค อิทํ นิสฺสกฺกวจนํฯ ยนฺติ ยํ ธมฺมํฯ นิสฺสาเรตีติ อาปนฺนํ ภิกฺขุนิสงฺฆมฺหา นิสฺสาเรติฯ เหตุมฺหิ จายํ กตฺตุโวหาโรฯ นิสฺสารณเหตุภูโต หิ ธมฺโม นิสฺสารณีโยติ วุตฺโตฯ คีวาเยว โหติ, น ปาราชิกํ อนาณตฺติยา คหิตตฺตาฯ ยถา ทาสทาสีวาปีอาทีนิ สมฺปฏิจฺฉิตุํ น วฏฺฏติ, เอวํ เตสํ อตฺถาย อฑฺฑกรณมฺปิ น วฏฺฏตีติ อาห ‘‘อยํ อกปฺปิยอฑฺโฑ นาม, น วฏฺฏตี’’ติฯ

เอตฺถ จ สเจ อธิกรณฏฺฐานํ คนฺตฺวา ‘‘อมฺหากํ เอโส ทาโส, ทาสี, วาปี, เขตฺตํ, อาราโม, อารามวตฺถุ, คาโว, อชา, กุกฺกุฏา’’ติอาทินา โวหรติ, อกปฺปิยํฯ ‘‘อยํ อมฺหากํ อารามิโก, อยํ วาปี อิตฺถนฺนาเมน สงฺฆสฺส ภณฺฑโธวนตฺถาย ทินฺนา, อิโต เขตฺตโต อารามโต อุปฺปชฺชนกจตุปจฺจยา อิโต คาวิโต มหิํสิโต อชาโต อุปฺปชฺชนกโครสา อิตฺถนฺนาเมน สงฺฆสฺส ทินฺนาติ ปุจฺฉิเต วา อปุจฺฉิเต วา วตฺตุํ วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ อนากฑฺฒิตาย อฑฺฑกรณํ, อฑฺฑปริโยสานนฺติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

ปฐมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ