4. สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา

[517] จตุตฺเถ ตํ อสฺส อตฺถีติ ปฐมํ ภินฺทิตฺวา ปจฺฉา เทเสตพฺพตฺตา ตํ เภทนกํ ตสฺส ปาจิตฺติยสฺส อตฺถีติ เภทนกํ, ปาจิตฺติยํฯ อสฺสตฺถิอตฺเถ อ-การปจฺจโย ทฏฺฐพฺโพฯ วาสิชเฏติ วาสิทณฺฑเกฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ สูจิฆรตา, อฏฺฐิมยาทิตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ

สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา

[522] ปญฺจเม เฉทนกํ วุตฺตนยเมวาติ เฉทนเมว เฉทนกํ, ตํ ตสฺส อตฺถีติ เฉทนกนฺติ อิมมตฺถํ อติทิสฺสติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ปมาณาติกฺกนฺตมญฺจปีฐตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. ตูโลนทฺธสิกฺขาปทวณฺณนา

[526] ฉฏฺเฐ ตูลํ ปกฺขิปิตฺวาติ เหฏฺฐา จิมิลิกํ ปตฺถริตฺวา ตสฺส อุปริ ตูลํ ปกฺขิปิตฺวาติ อตฺโถฯ โปฏกิตูลนฺติ เอรกตูลาทิ ยํกิญฺจิ ติณชาตีนํ ตูลํฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานเมวฯ ตูโลนทฺธมญฺจปีฐตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ อตฺตนา การาปิตสฺส หิ ปฏิลาภมตฺเตเนว ปาจิตฺติยํฯ เตเนว ปทภาชเน ‘‘ปฏิลาเภน อุทฺทาเลตฺวา ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ เกนจิ ปน ‘‘ปฏิลาเภน อุทฺทาเลตฺวา ปาจิตฺติยํ เทเสตพฺพนฺติ เอตฺถ กิญฺจาปิ ปฏิลาภมตฺเตเนว ปาจิตฺติยํ วิย ทิสฺสติ, ปริโภเคเยว อาปตฺติ ทฏฺฐพฺพาฯ ‘อญฺเญน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’ติ วจนํ เอตฺถ สาธก’’นฺติ วุตฺตํ, ตํ ตสฺส มติมตฺตํฯ น หิ ‘‘อญฺเญน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ อิทํ อตฺตนา การาปิตํ สนฺธาย วุตฺตํ, กรณการาปนปจฺจยา จ อิมินา สิกฺขาปเทน ปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, น ปริโภคปจฺจยาฯ ‘‘น, ภิกฺขเว, ตูโลนทฺธํ มญฺจํ วา ปีฐํ วา ปริภุญฺชิตพฺพํ, โย ปริภุญฺเชยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ หิ ขนฺธเก วุตฺตตฺตา อตฺตนา วา กตํ โหตุ อญฺเญน วา, ปริภุญฺชนฺตสฺส ปริโภคปจฺจยา ทุกฺกฏเมว, น ปาจิตฺติยํฯ

ตูโลนทฺธสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. นิสีทนสิกฺขาปทวณฺณนา

[531] สตฺตเม ยํ วตฺตพฺพํ, ตํ นิสีทนสนฺถตสิกฺขาปเท วุตฺตเมวฯ นิสีทนสฺส ปมาณาติกฺกนฺตตา, อตฺตโน อตฺถาย กรณํ วา การาเปตฺวา วา ปฏิลาโภติ อิมานิ ปเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ

นิสีทนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

[537-542] อฏฺฐมนวมทสเมสุ นตฺถิ วตฺตพฺพํ, องฺคานิปิ สตฺตเมว วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพานิฯ

นิฏฺฐิโต ราชวคฺโค นวโมฯ

อิติ สมนฺตปาสาทิกาย วินยฏฺฐกถาย สารตฺถทีปนิยํ

ขุทฺทกวณฺณนา สมตฺตาฯ

ปาจิตฺติยกณฺฑํ นิฏฺฐิตํฯ