เมนู

น ตสฺส วเสน กมฺมภาโว ลพฺภตีติ วิญฺญตฺติชนกวเสน กายทฺวาเร ปวตฺตตฺตา ตสฺส จิตฺตสฺส วเสน อิมสฺส สิกฺขาปทสฺส มโนกมฺมภาโว น ลพฺภตีติ อตฺโถฯ สิกฺขาปทสฺส เหฏฺฐา วุตฺตนเยน ปญฺญตฺติภาวโต ‘‘สพฺพญฺเจตํ อาปตฺติยํ ยุชฺชตี’’ติ วุตฺตํฯ น หิ ยถาวุตฺตสมุฏฺฐานาทิ ปญฺญตฺติยํ ยุชฺชติฯ

ปกิณฺณกกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

วินีตวตฺถุวณฺณนา

อิทํ กินฺติ กเถตุกมฺยตาย ปุจฺฉติฯ วินีตานิ วินิจฺฉิตานิ วตฺถูนิ วินีตวตฺถูนิฯ ตานิ หิ ‘‘อาปตฺติํ ตฺวํ ภิกฺขุ อาปนฺโน ปาราชิกํฯ อนาปตฺติ ภิกฺขุ ปาราชิกสฺส, อาปตฺติ สงฺฆาทิเสสสฺสฯ อนาปตฺติ ภิกฺขุ อสาทิยนฺตสฺสา’’ติอาทินา ภควตาเยว วินิจฺฉิตานิ ฯ เตนาห ‘‘ภควตา สยํ วินิจฺฉิตาน’’นฺติฯ อุทฺทานคาถาติ อุทฺเทสคาถา, สงฺคหคาถาติ วุตฺตํ โหติฯ วตฺถุคาถาติ ‘‘เตน โข ปน สมเยน อญฺญตโร ภิกฺขู’’ติอาทิกา นิทานวตฺถุทีปิกา วินีตวตฺถุปาฬิเยว เตสํ เตสํ วตฺถูนํ คนฺถนโต ‘‘วตฺถุคาถา’’ติ วุตฺตา, น ฉนฺโทวิจิติลกฺขเณนฯ คาถานํ วตฺถุ วตฺถุคาถาติ เอวํ วา เอตฺถ อตฺโถ ทฏฺฐพฺโพฯ เอตฺถาติ วินีตวตฺถูสุฯ ทุติยาทีนนฺติ ทุติยปาราชิกาทีนํฯ ทุติยาทีนิ วินิจฺฉินิตพฺพานีติ โยเชตพฺพํฯ สิปฺปิกานนฺติ จิตฺตการาทิสิปฺปิกานํฯ ยํ ปสฺสิตฺวา ปสฺสิตฺวา จิตฺตการาทโย จิตฺตกมฺมาทีนิ อุคฺคณฺหนฺตา กโรนฺติ, ตํ ‘‘ปฏิจฺฉนฺนกรูป’’นฺติ วุจฺจติฯ

[67] ปุริมานิ ทฺเว วตฺถูนีติ มกฺกฏิวตฺถุํ วชฺชิปุตฺตกวตฺถุญฺจฯ ตานิ ปน กิญฺจาปิ อนุปญฺญตฺติยํ อาคตาเนว, ตถาปิ ภควตา สยํ วินิจฺฉิตวตฺถุภาวโต อทินฺนาทานาทีสุ อนุปญฺญตฺติยํ อาคตานิ รชกาทิวตฺถูนิ วิย ปุน วินีตวตฺถูสุ ปกฺขิตฺตานิฯ ยทิ เอวํ ‘‘ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสี’’ติ อิทํ วิรุชฺเฌยฺย, อนุปญฺญตฺติยญฺหิ อญฺเญ ภิกฺขู ทิสฺวา ตํ ภิกฺขุํ โจเทสุนฺติ? สจฺจเมตํ, เตหิ ปน ภิกฺขูหิ อนุปญฺญตฺติยํ วุตฺตนเยน โจเทตฺวา ‘‘นนุ, อาวุโส, ตเถว ตํ โหตี’’ติ วุตฺเต ตสฺส กุกฺกุจฺจํ อโหสีติ คเหตพฺพํฯ