อนุสาสนีกถาวณฺณนา

ปราชิตกิเลเสนาติ สนฺตาเน ปุน อนุปฺปตฺติธมฺมตาปาทเนน จตูหิ มคฺคญาเณหิ สห วาสนาย สมุจฺฉินฺนสพฺพกิเลเสนฯ อิธาติ อิมสฺมิํ สาสเนฯ เตน สิกฺขาปเทน สมํ อญฺญํ อเนกนยโวกิณฺณํ คมฺภีรตฺถวินิจฺฉยํ กิญฺจิ สิกฺขาปทํ น วิชฺชตีติ โยเชตพฺพํฯ อตฺโถ จ วินิจฺฉโย จ อตฺถวินิจฺฉยา, คมฺภีรา อตฺถวินิจฺฉยา อสฺสาติ คมฺภีรตฺถวินิจฺฉยํฯ วตฺถุมฺหิ โอติณฺเณติ โจทนาวตฺถุมฺหิ สงฺฆมชฺฌํ โอติณฺเณ, เอเกน เอกสฺมิํ โจทิเต, สยเมว วา อาคนฺตฺวา อตฺตโน กตวีติกฺกเม อาโรจิเตติ วุตฺตํ โหติฯ เอตฺถาติ โอติณฺเณ วตฺถุมฺหิฯ

วินิจฺฉยํ กโรนฺเตน สหสา ‘‘ปาราชิก’’นฺติ อวตฺวา ยํ กตฺตพฺพํ, ตํ ทสฺเสตุํ ‘‘ปาฬิ’’นฺติอาทิมาหฯ วินิจฺฉโยติ ปาราชิกาปตฺติวินิจฺฉโยฯ อวตฺวาวาติ ‘‘ตฺวํ ปาราชิกํ อาปนฺโน’’ติ อวตฺวาวฯ กปฺปิเยปิ จ วตฺถุสฺมินฺติ อวตฺวาปิ คณฺหิตุํ กปฺปิเย มาตุปิตุสนฺตเกปิ วตฺถุสฺมิํฯ ลหุวตฺติโนติ เถยฺยจิตฺตุปฺปาเทน ลหุปริวตฺติโนฯ อาสีวิสนฺติ สีฆเมว สกลสรีเร ผรณสมตฺถวิสํฯ

อนุสาสนีกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาราชิกกณฺฑฏฺฐกถาย ปฐมภาควณฺณนา สมตฺตาฯ

3. ตติยปาราชิกํ

ตีหีติ กายวจีมโนทฺวาเรหิฯ วิภาวิตนฺติ ปกาสิตํ, เทสิตํ ปญฺญตฺตนฺติ วุตฺตํ โหติฯ