[125] น จ สกสญฺญีติ อิมินา ปน ปรปริคฺคหิตํ วตฺถุ กถิตํฯ น จ วิสฺสาสคฺคาหี, น จ ตาวกาลิกนฺติ อิมินา ปน ปรปริคฺคหิตสญฺญา กถิตาฯ น วิสฺสาสคฺคาหิตาติ วิสฺสาสคฺคาเหน อคฺคหิตภาโวฯ น ตาวกาลิกตาติ ปจฺฉา ทาตพฺพตํ กตฺวา อคฺคหิตภาโวฯ อนชฺฌาวุตฺถกนฺติ ‘‘มเมท’’นฺติ ปริคฺคหวเสน อนชฺฌาวุตฺถกํ อรญฺเญ ทารุติณปณฺณาทิฯ ฉฑฺฑิตนฺติ กฏฺฐหาราทีหิ อติภาราทิตาย อนตฺถิกภาเวน อรญฺญาทีสุ ฉฑฺฑิตํฯ ฉินฺนมูลกนฺติ นฏฺฐํ ปริเยสิตฺวา อาลยสงฺขาตสฺส มูลสฺส ฉินฺนตฺตา ฉินฺนมูลํฯ อสามิกนฺติ อนชฺฌาวุตฺถกาทีหิ ตีหิ อากาเรหิ ทสฺสิตํ อสามิกวตฺถุฯ อุภยมฺปีติ ยถาวุตฺตลกฺขณํ อสามิกํ อตฺตโน สนฺตกญฺจฯ

อาปตฺติเภทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อนาปตฺติเภทวณฺณนา

[131] ยาย เสยฺยาย สยิโต กาลํ กโรติ, สา อนุฏฺฐานเสยฺยา นามฯ ‘‘จิตฺเตน ปน อธิวาเสตี’’ติ วุตฺตมตฺถํ วิภาเวตุํ ‘‘น กิญฺจิ วทตี’’ติ วุตฺตํฯ ปากติกํ กาตุนฺติ ยตฺตกํ คหิตํ ปริภุตฺตํ วา, ตตฺตกํ ทาตพฺพนฺติ วุตฺตํ โหติฯ

ปฏิทสฺสามีติ ยํ คหิตํ, ตเทว วา อญฺญํ วา ตาทิสํ ปุน ทสฺสามีติ อตฺโถฯ สงฺฆสนฺตเก สงฺฆํ อนุชานาเปตุมสกฺกุเณยฺยตฺตา กสฺสจิ วตฺถุโน อนนุชานิตพฺพโต จ ‘‘สงฺฆสนฺตกํ ปน ปฏิทาตุเมว วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํฯ

ตสฺมิํเยว อตฺตภาเว นิพฺพตฺตาปีติ ตสฺมิํเยว มตสรีเร อุปฺปนฺนาปิฯ วินีตวตฺถูสุ สาฏกตณฺหาย ตสฺมิํเยว มตสรีเร นิพฺพตฺตเปโต วิยาติ ทฏฺฐพฺพํฯ รุกฺขาทีสุ ลคฺคิตสาฏเก วตฺตพฺพเมว นตฺถีติ มนุสฺเสหิ อปริคฺคหิตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ สเจ ปน ตํ อารกฺขเกหิ ปริคฺคหิตํ โหติ, คเหตุํ น วฏฺฏตีติฯ

อนาปตฺติเภทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปทภาชนียวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ