เมนู

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

วินยปิฏเก

สารตฺถทีปนี-ฏีกา (ปฐโม ภาโค)

คนฺถารมฺภกถา

มหาการุณิกํ พุทฺธํ, ธมฺมญฺจ วิมลํ วรํ;

วนฺเท อริยสงฺฆญฺจ, ทกฺขิเณยฺยํ นิรงฺคณํฯ

อุฬารปุญฺญเตเชน, กตฺวา สตฺตุวิมทฺทนํ;

ปตฺตรชฺชาภิเสเกน, สาสนุชฺโชตนตฺถินาฯ

นิสฺสาย สีหฬินฺเทน, ยํ ปรกฺกมพาหุนา;

กตฺวา นิกายสามคฺคิํ, สาสนํ สุวิโสธิตํฯ

กสฺสปํ ตํ มหาเถรํ, สงฺฆสฺส ปริณายกํ;

ทีปสฺมิํ ตมฺพปณฺณิมฺหิ, สาสโนทยการกํฯ

ปฏิปตฺติปราธีนํ, สทารญฺญนิวาสินํ;

ปากฏํ คคเน จนฺท-มณฺฑลํ วิย สาสเนฯ

สงฺฆสฺส ปิตรํ วนฺเท, วินเย สุวิสารทํ;

ยํ นิสฺสาย วสนฺโตหํ, วุทฺธิปฺปตฺโตสฺมิ สาสเนฯ

อนุเถรํ มหาปุญฺญํ, สุเมธํ สุติวิสฺสุตํ;

อวิขณฺฑิตสีลาทิ-ปริสุทฺธคุโณทยํฯ

พหุสฺสุตํ สติมนฺตํ, ทนฺตํ สนฺตํ สมาหิตํ;

นมามิ สิรสา ธีรํ, ครุํ เม คณวาจกํฯ

อาคตาคมตกฺเกสุ , สทฺทสตฺถนยญฺญุสุ;

ยสฺสนฺเตวาสิภิกฺขูสุ, สาสนํ สุปฺปติฏฺฐิตํฯ

วินยฏฺฐกถายาหํ, ลีนสารตฺถทีปนิํ;

กริสฺสามิ สุวิญฺเญยฺยํ, ปริปุณฺณมนากุลํฯ

โปราเณหิ กตํ ยํ ตุ, ลีนตฺถสฺส ปกาสนํ;

น ตํ สพฺพตฺถ ภิกฺขูนํ, อตฺถํ สาเธติ สพฺพโสฯ

ทุวิญฺเญยฺยสภาวาย, สีหฬาย นิรุตฺติยา;

คณฺฐิปเทสฺวเนเกสุ, ลิขิตํ กิญฺจิ กตฺถจิฯ

มาคธิกาย ภาสาย, อารภิตฺวาปิ เกนจิ;

ภาสนฺตเรหิ สมฺมิสฺสํ, ลิขิตํ กิญฺจิเทว จฯ

อสารคนฺถภาโรปิ, ตตฺเถว พหุ ทิสฺสติ;

อากุลญฺจ กตํ ยตฺถ, สุวิญฺเญยฺยมฺปิ อตฺถโตฯ

ตโต อปริปุณฺเณน, ตาทิเสเนตฺถ สพฺพโส;

กถมตฺถํ วิชานนฺติ, นานาเทสนิวาสิโนฯ

ภาสนฺตรํ ตโต หิตฺวา, สารมาทาย สพฺพโส;

อนากุลํ กริสฺสามิ, ปริปุณฺณวินิจฺฉยนฺติฯ

คนฺถารมฺภกถาวณฺณนา

วินยสํวณฺณนารมฺเภ รตนตฺตยํ นมสฺสิตุกาโม ตสฺส วิสิฏฺฐคุณโยคสนฺทสฺสนตฺถํ ‘‘โย กปฺปโกฏีหิปี’’ติอาทิมาหฯ วิสิฏฺฐคุณโยเคน หิ วนฺทนารหภาโว, วนฺทนารเห จ กตา วนฺทนา ยถาธิปฺเปตมตฺถํ สาเธติฯ เอตฺถ จ สํวณฺณนารมฺเภ รตนตฺตยปณามกรณปฺปโยชนํ ตตฺถ ตตฺถ พหุธา ปปญฺเจนฺติ อาจริยาฯ ตถา หิ วณฺณยนฺติ –

‘‘สํวณฺณนารมฺเภ รตนตฺตยวนฺทนา สํวณฺเณตพฺพสฺส ธมฺมสฺส ปภวนิสฺสยวิสุทฺธิปฏิเวทนตฺถํ, ตํ ปน ธมฺมสํวณฺณนาสุ วิญฺญูนํ พหุมานุปฺปาทนตฺถํ, ตํ สมฺมเทว เตสํ อุคฺคหณธารณาทิกฺกมลทฺธพฺพาย สมฺมาปฏิปตฺติยา สพฺพหิตสุขนิปฺผาทนตฺถํฯ