เสยฺยถาปิ, ภิกฺขเว, ทิวสํ สนฺตตฺเต อโยกปาเล หญฺญมาเน ปปฏิกา นิพฺพตฺติตฺวา อุปฺปติตฺวา มหนฺเต ติณปุญฺเช วา กฏฺฐปุญฺเช วา นิปเตยฺย, สา ตตฺถ อคฺคิมฺปิ ชเนยฺย…เป.… ตเมว มหนฺตํ ติณปุญฺชํ วา กฏฺฐปุญฺชํ วา ปริยาทิยิตฺวา คจฺฉมฺปิ ทเหยฺย, ทายมฺปิ ทเหยฺย , คจฺฉมฺปิ ทหิตฺวา ทายมฺปิ ทหิตฺวา หริตนฺตํ วา ปถนฺตํ วา เสลนฺตํ วา อุทกนฺตํ วา รมณียํ วา ภูมิภาคํ อาคมฺม อนาหารา นิพฺพาเยยฺย; เอวเมว โข, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ เอวํ ปฏิปนฺโน โหติ – โน จสฺส…เป.… ปริกฺขยา อุทฺธํโสโต โหติ อกนิฏฺฐคามี’’ติ (อ. นิ. 7.55)ฯ

[41-44] โสตาปตฺติผลสจฺฉิกิริยาย ปฏิปนฺนาทินิทฺเทสา อุตฺตานตฺถาวฯ อยํ วุจฺจติ ปุคฺคโล อรหาติ เอตฺถ ปน ทฺวาทส อรหนฺโต เวทิตพฺพาฯ กถํ? ตโย หิ วิโมกฺขา – สุญฺญโต, อนิมิตฺโต, อปฺปณิหิโตติฯ ตตฺถ สุญฺญตวิโมกฺเขน วิมุตฺตขีณาสโว ปฏิปทาวเสน จตุพฺพิโธ โหติ; ตถา อนิมิตฺตอปฺปณิหิตวิโมกฺเขหีติ – เอวํ ทฺวาทส อรหนฺโต เวทิตพฺพาฯ อิติ อิเม ทฺวาทส อรหนฺโต วิย ทฺวาทเสว สกทาคามิโน, จตุวีสติ โสตาปนฺนา, อฏฺฐจตฺตาลีส อนาคามิโนติ เอตฺตกา ปุคฺคลา อิโต มุจฺจิตฺวา พหิทฺธา นุปฺปชฺชนฺติ, อิมสฺมิญฺเญว สพฺพญฺญุพุทฺธสาสเน อุปฺปชฺชนฺตีติฯ

เอกกนิทฺเทสวณฺณนาฯ

2. ทุกนิทฺเทสวณฺณนา

[45] ทุกนิทฺเทเส โกธโนติ กุชฺฌนสีโล มหาโกโธฯ เอวํ ปุคฺคลํ ปุจฺฉิตฺวาปิ ธมฺเมน ปุคฺคลํ ทสฺเสตุํ ตตฺถ กตโม โกโธติอาทิมาหฯ อุปนาหีนิทฺเทสาทีสุปิ เอเสว นโยฯ โกโธ กุชฺฌนาติอาทีนิ เหฏฺฐา วุตฺตตฺถาเนวฯ ตถา อุปนาหีนิทฺเทสาทีสุ ปุพฺพกาลํ โกโธติอาทีนิฯ อยํ โกโธ อปฺปหีโนติ อยํ เอตฺตโก โกโธ วิกฺขมฺภนปฺปหาเนน วา ตทงฺคปฺปหาเนน วา สมุจฺเฉทปฺปหาเนน วา อปฺปหีโนฯ ปรโต อุปนาหาทีสุปิ เอเสว นโยฯ

[53] อหิริกนิทฺเทสาทีสุ – อิมินา อหิริเกนาติ อิมินา เอวํปกาเรน อหิริกธมฺเมน สมนฺนาคโตฯ อิมินา อโนตฺตปฺเปนาติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ