เมนู

4. ติกทุกปฏฺฐานวณฺณนา

ติกทุกปฏฺฐาเนปิ กุสลํ เหตุํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล เหตุ ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติ ปญฺหามตฺตุทฺธารวเสเนว เทสนา กตาฯ ตตฺถ ยถา เหฏฺฐา เหตุทุเกน สทฺธิํ กุสลปทํ โยเชตฺวา สพฺพปจฺจยวเสน สพฺพวาเรสุ สงฺเขปโต เทสนา กตา, เอวมิธ กุสลตฺติเกน สทฺธิํ เหตุปทํ โยเชตฺวา สพฺพปจฺจยวเสน สพฺพวาเรสุ สงฺเขปโต เทสนา กตาฯ ยถา จ เหตุปทํ, เอวํ นเหตุปทมฺปิ กุสลตฺติเกน สทฺธิํ โยเชตฺวา กุสลตฺติกเหตุทุกํ นิฏฺฐาปิตํฯ ตโต ปรํ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ เหตุํ ธมฺมนฺติอาทินา นเยน เวทนาตฺติกเหตุทุกาทีนิ เอกวีสติ ติกทุกานิ ทสฺสิตานิฯ

เอวํ พาวีสติยา ติเกหิ สทฺธิํ เหตุทุกํ โยเชตฺวา ปุน เตหิเยว สทฺธิํ สเหตุกทุกาทโย สรณทุกปริโยสานา ลพฺภมานวเสน สพฺพทุกา โยชิตาฯ อิธาปิ ยํ ยํ ปทํ โยชนํ น คจฺฉติ, ตํ ตํ ปาฬิยํเยว ปฏิกฺขิตฺตํฯ เอวํ ทุกสตํ คเหตฺวา ทฺวาวีสติยา ติเกสุ ปกฺขิปิตฺวา ติกทุกปฏฺฐานํ นาม เทสิตํฯ ตตฺราปิ เยน เยน นเยน ปาฬิ สงฺขิตฺตา, โส โส นโย วิตฺถารโต เวทิตพฺโพฯ

ติกทุกปฏฺฐานวณฺณนาฯ

5. ติกติกปฏฺฐานวณฺณนา

ติกติกปฏฺฐาเนปิ กุสลํ สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ กุสโล สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติ ปญฺหุทฺธารวเสเนว สงฺเขปโต เทสนา กตาฯ เอตฺถ จ กุสลตฺติกํ เวทนาตฺติกาทีหิ, เวทนาตฺติกาทโย จ กุสลตฺติเกนาติ เอวํ ติเกสุเยว ติกา ปกฺขิตฺตาฯ เยน เยน จ ปเทน สทฺธิํ ยํ ยํ ปทํ โยชนํ น คจฺฉติ, ตํ ตํ หาเปตฺวา ลพฺภมานวเสเนว สพฺพปจฺจเยสุ วารา จ คณนนยา จ ทสฺสิตา, ตสฺมา เต สาธุกํ ปาฬิํ อุปปริกฺขิตฺวา เวทิตพฺพาฯ ยถา จ กุสลตฺติกํ เวทนาตฺติกาทีหิ, เวทนาตฺติกาทโย จ เตน สทฺธิํ โยเชตฺวา เวทิตพฺพา; ตถา เอเกกํ ติกํ เสเสหิฯ เสสา จ เตหิ สทฺธิํ โยเชตฺวา เวทิตพฺพาติฯ

ติกติกปฏฺฐานวณฺณนาฯ

6. ทุกทุกปฏฺฐานวณฺณนา

ทุกทุกปฏฺฐาเนปิ เหตุสเหตุกํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ เหตุสเหตุโก ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยาติ ปญฺหุทฺธารวเสเนว สงฺเขปโต เทสนา กตาฯ ตตฺถ เหตุทุกํ สเหตุกทุกาทีหิ, สเหตุกทุกาทีนิ จ เตน สทฺธิํ โยชิตานิฯ เอเกกํ ปน ทุกํ เสเสหิ, เสสา จ เตหิ สทฺธิํ ปฏิปาฏิยา โยเชตพฺพาฯ อิทญฺหิ ทุกทุกปฏฺฐานํ นาม ‘ทุเกสุเยว ทุเก ปกฺขิปิตฺวา’ เทสิตํฯ เตเนตฺถ สพฺพทุเกหิ สทฺธิํ สพฺพทุกานํ โยชนา เวทิตพฺพาฯ ปาฬิ ปน สงฺขิตฺตาฯ เยน เยน จ ปเทน สทฺธิํ ยํ ยํ ปทํ โยชนํ น คจฺฉติ, ตํ ตํ หาเปตฺวาว เทสนา กตาติฯ

ทุกทุกปฏฺฐานวณฺณนาฯ

เอตฺตาวตา –

ติกญฺจ ปฏฺฐานวรํ ทุกุตฺตมํ,

ทุกํ ติกญฺเจว ติกํ ทุกญฺจ;

ติกํ ติกญฺเจว ทุกํ ทุกญฺจ,

ฉ อนุโลมมฺหิ นยา สุคมฺภีราติฯ –

อฏฺฐกถายํ วุตฺตคาถาย ทีปิตาฯ ธมฺมานุโลมปฏฺฐาเน ฉ นยา นิทฺทิฏฺฐา โหนฺติฯ ปจฺจยวเสน ปเนตฺถ เอเกกสฺมิํ ปฏฺฐาเน อนุโลมาทโย จตฺตาโร จตฺตาโร นยาติ เอเกน ปริยาเยน จตุวีสตินยปฏิมณฺฑิตํ อนุโลมปฏฺฐานํเยว เวทิตพฺพํฯ