เมนู

6. อุปฺปชฺชนวารวณฺณนา

[330] อุปฺปชฺชนวาโร อนุสยวารสทิโสเยวฯ

7. ธาตุปุจฺฉาวารวณฺณนา

[332-340] ธาตุวารสฺส ปุจฺฉาวาเร ตาว กติ อนุสยา อนุเสนฺตีติ กติ อนุสยา สนฺตานํ อนุคตา หุตฺวา สยนฺติฯ กติ อนุสยา นานุเสนฺตีติ กติ อนุสยา สนฺตานํ น อนุคตา หุตฺวา สยนฺติฯ กติ อนุสยา ภงฺคาติ กติ อนุสยา อนุเสนฺติ นานุเสนฺตีติ เอวํ วิภชิตพฺพาติ อตฺโถฯ เสสเมตฺถ ยํ วตฺตพฺพํ สิยา, ตํ เหฏฺฐา ปาฬิววตฺถาเน วุตฺตเมวฯ

7. ธาตุวิสฺสชฺชนาวารวณฺณนา

[341-349] นิทฺเทสวาเร ปนสฺส กสฺสจิ สตฺต อนุสยา อนุเสนฺตีติ ปุถุชฺชนวเสน วุตฺตํฯ กสฺสจิ ปญฺจาติ โสตาปนฺนสกทาคามิวเสน วุตฺตํฯ เตสญฺหิ ทิฏฺฐานุสโย จ วิจิกิจฺฉานุสโย จ ปหีนาติ ปญฺเจว อนุเสนฺติฯ ตตฺถ ยถา อนุสยวาเร ‘‘อนุเสนฺตี’’ติ ปทสฺส อุปฺปชฺชนฺตีติ อตฺโถ คหิโต, เอวมิธ น คเหตพฺโพฯ กสฺมา? ตสฺมิํ ขเณ อนุปฺปชฺชนโตฯ กามธาตุํ อุปปชฺชนฺตสฺส หิ วิปากจิตฺตญฺเจว กมฺมสมุฏฺฐานรูปญฺจ อุปฺปชฺชติ, อกุสลจิตฺตํ นตฺถิฯ อนุสยา จ อกุสลจิตฺตกฺขเณ อุปฺปชฺชนฺติ, น วิปากจิตฺตกฺขเณติ ตสฺมิํ ขเณ อนุปฺปชฺชนโต ตถา อตฺโถ น คเหตพฺโพฯ กถํ ปน คเหตพฺโพติ? ยถา ลพฺภติ ตถา คเหตพฺโพฯ กถญฺจ ลพฺภติ? อปฺปหีนฏฺเฐนฯ ยถา หิ ราคโทสโมหานํ อปฺปหีนตฺตาฯ กุสลาพฺยากตจิตฺตสมงฺคี ปุคฺคโล ‘‘สราโค สโทโส สโมโห’’ติ วุจฺจติ, เอวํ มคฺคภาวนาย อปฺปหีนตฺตา ปฏิสนฺธิกฺขเณปิ ตสฺส ตสฺส ปุคฺคลสฺส เต เต อนุสยา อนุเสนฺตีติ วุจฺจนฺติฯ น เกวลญฺจ วุจฺจนฺติ, อปฺปหีนตฺตา ปน เต อนุเสนฺติเยว นามาติ เวทิตพฺพาฯ

อนุสยา ภงฺคา นตฺถีติ ยสฺส หิ โย อนุเสติ, โส อนุเสติเยว; โย นานุเสติ, โส นานุเสติเยวฯ อยํ อนุเสติ จ นานุเสติ จ, อยํ สิยา อนุเสติ สิยา นานุเสตีติ, เอวํ วิภชิตพฺโพ อนุสโย นาม นตฺถิฯ