10. ขณิกกถาวณฺณนา

[906-907] อิทานิ ขณิกกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ยสฺมา สพฺพสงฺขตธมฺมา อนิจฺจา, ตสฺมา เอกจิตฺตกฺขณิกาเยวฯ สมานาย หิ อนิจฺจตาย เอโก ลหุํ ภิชฺชติ, เอโก จิเรนาติ โก เอตฺถ นิยาโมติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยาปรเสลิยานํ; เต สนฺธาย เอกจิตฺตกฺขณิกาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ จิตฺเต มหาปถวีติอาทีสุ เตสํ ตถา สณฺฐานํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติฯ จกฺขายตนนฺติอาทิ ‘‘ยทิ สพฺเพ เอกจิตฺตกฺขณิกา ภเวยฺยุํ, จกฺขายตนาทีนิ จกฺขุวิญฺญาณาทีหิ สทฺธิํเยว อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุชฺเฌยฺยุ’’นฺติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ อิตโร ปน อนฺโตมาตุกุจฺฉิคตสฺส วิญฺญาณุปฺปตฺติํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ , ปวตฺตํ สนฺธาย ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ เตน หิ เอกจิตฺตกฺขณิกาติ ยสฺมา นิจฺจา น โหนฺติ, ตสฺมา เอกจิตฺตกฺขณิกาติ อตฺตโน รุจิยา การณํ วทติฯ ตํ อวุตฺตสทิสเมวาติฯ

ขณิกกถาวณฺณนาฯ

พาวีสติโม วคฺโคฯ

23. เตวีสติมวคฺโค

1. เอกาธิปฺปายกถาวณฺณนา

[908] อิทานิ เอกาธิปฺปายกถา นาม โหติฯ ตตฺถ การุญฺเญน วา เอเกน อธิปฺปาเยน เอกาธิปฺปาโย, สํสาเร วา เอกโต ภวิสฺสามาติ อิตฺถิยา สทฺธิํ พุทฺธปูชาทีนิ กตฺวา ปณิธิวเสน เอโก อธิปฺปาโย อสฺสาติ เอกาธิปฺปาโยฯ เอวรูโป ทฺวินฺนมฺปิ ชนานํ เอกาธิปฺปาโย เมถุโน ธมฺโม ปฏิเสวิตพฺโพติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานญฺเจว เวตุลฺลกานญฺจ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ ยถาปาฬิเมว นิยฺยาตีติฯ

เอกาธิปฺปายกถาวณฺณนาฯ

2. อรหนฺตวณฺณกถาวณฺณนา

[909] อิทานิ อรหนฺตวณฺณกถา นาม โหติฯ ตตฺถ อิริยาปถสมฺปนฺเน อากปฺปสมฺปนฺเน ปาปภิกฺขู ทิสฺวา ‘‘อรหนฺตานํ วณฺเณน อมนุสฺสา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เอกจฺจานํ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

อรหนฺตวณฺณกถาวณฺณนาฯ

3-7. อิสฺสริยกามการิกากถาวณฺณนา

[910-914] อิทานิ อิสฺสริยกามการิกากถา นาม โหติฯ ฉทฺทนฺตชาตกาทีนิ สนฺธาย ‘‘โพธิสตฺโต อิสฺสริยกามการิกาเหตุ วินิปาตํ คจฺฉติ, คพฺภเสยฺยํ โอกฺกมติ, ทุกฺกรการิกํ อกาสิ, อปรนฺตปํ อกาสิ, อญฺญํ สตฺถารํ อุทฺทิสี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสํ ปฐมกถายํ อุตฺตานตฺถเมวฯ ทุติยกถายํ อิทฺธิมาติ ยทิ อิสฺสริยกามการิกาเหตุ คจฺเฉยฺย, อิทฺธิยา คจฺเฉยฺย, น กมฺมวเสนาติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ อิตโร ปน ปฐมปญฺเห ภาวนามยํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติฯ ทุติยปญฺเห ปุญฺญิทฺธิํ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ ตติยกถายํ อิสฺสริยกามการิกาเหตุ นาม ทุกฺกรการิกา มิจฺฉาทิฏฺฐิยา กริยติฯ ยทิ จ โส ตํ กเรยฺย, สสฺสตาทีนิปิ คณฺเหยฺยาติ โจทนตฺถํ สสฺสโต โลโกติอาทิ วุตฺตํฯ จตุตฺถกถายมฺปิ เอเสว นโยติฯ

อิสฺสริยกามการิกากถาวณฺณนาฯ