เมนู

8. ทุติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา

[730-731] อิทานิ ยสฺมา สา โลกุตฺตรา น โหติ, ตสฺมา โลกิยาติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสํ ปุริมสทิสเมวาติฯ

ทุติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนาฯ

9. ตติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนา

[732] อิทานิ ยสฺมา ‘‘อสุโก มรณธมฺโม, อสุโก น มรณธมฺโม’’ติ สตฺตานํ มรณธมฺมตาย นิยาโม นตฺถีติ สญฺญาเวทยิตนิโรธํ สมาปนฺโนปิ กาลํ กเรยฺยาติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ราชคิริกานํ; เตสํ สมาปนฺนายปิ มรณธมฺมตาย มรณสมยญฺจ อมรณสมยญฺจ ทสฺเสตุํ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ยสฺมา กาลํ กโรนฺตสฺส นาม มรณนฺติเกหิ ผสฺสาทีหิ ภวิตพฺพํ, ตสฺมา เตนากาเรน โจเทตุํ อตฺถีติอาทิมาหฯ

อผสฺสกสฺส กาลกิริยาติอาทีนิ ปุฏฺโฐ เสสสตฺเต สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ วิสํ กเมยฺยาติอาทีนิ ปุฏฺโฐ สมาปตฺติอานุภาวํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติฯ ทุติยวาเร สรีรปกติํ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ เอวํ สนฺเต ปน สมาปตฺติอานุภาโว นาม น โหติ, เตเนว น นิโรธสมาปนฺโนติ อนุยุญฺชติฯ

[733-734] น กาลํ กเรยฺยาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺสฯ อตฺถิ โส นิยาโมติ ปรวาทิสฺส ปญฺเห ปน ยสฺมา เอวรูโป นิยาโม นาม นตฺถิ, ตสฺมา ปฏิกฺขิปติฯ จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคีติอาทิ สกวาทินา ‘‘นิยาเม อสนฺเตปิ มรณสมเยเนว มรติ, นาสมเยนา’’ติ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ ตตฺรายมธิปฺปาโย – ยทิ นิยามาภาเวน กาลกิริยา ภเวยฺย, จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคิโนปิ ภเวยฺยฯ ตโต ‘‘ปญฺจหิ วิญฺญาเณหิ น จวติ, น อุปปชฺชตี’’ติ สุตฺตวิโรโธ สิยาฯ ยถา ปน จกฺขุวิญฺญาณสมงฺคิสฺส กาลกิริยา น โหติ, ตถา นิโรธสมาปนฺนสฺสาปีติฯ

ตติยสญฺญาเวทยิตกถาวณฺณนาฯ

10. อสญฺญสตฺตุปิกากถาวณฺณนา

[735] อิทานิ อสญฺญสตฺตุปิกากถา นาม โหติฯ ตตฺถ สญฺญาวิราควเสน ปวตฺตภาวนา อสญฺญสมาปตฺติปิ นิโรธสมาปตฺติปิ สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ นามฯ อิติ ทฺเว สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติโย โลกิยา จ โลกุตฺตรา จฯ ตตฺถ โลกิยา ปุถุชฺชนสฺส อสญฺญสตฺตุปิกา โหติ, โลกุตฺตรา อริยานํ, สา จ นาสญฺญสตฺตุปิกาฯ อิมํ ปน วิภาคํ อกตฺวา อวิเสเสน สญฺญาเวทยิตนิโรธสมาปตฺติ อสญฺญสตฺตุปิกาติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เหตุวาทานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ยสฺมา อสญฺญสมาปตฺติํ สมาปนฺนสฺส อโลภาทโย อตฺถิ, น นิโรธสมาปตฺติํ, ตสฺมา เตสํ วเสน โจเทตุํ อตฺถีติอาทิมาหฯ

[736] อิธาปิ อสญฺญีติ ปญฺเห อิธ สญฺญาวิราควเสน สมาปนฺนตฺตา อสญฺญิตา อนุญฺญาตา, ตตฺราปิ อสญฺญสตฺเตเนวฯ ตสฺมา อิมํ ปฏิญฺญํ คเหตฺวา ลทฺธิํ ปติฏฺฐเปนฺเตน ฉเลน ปติฏฺฐาปิตา โหติฯ อิธ วา นิโรธสมาปตฺติํ สนฺธาย อสญฺญิตา อนุญฺญาตาฯ ตตฺราปิ อิโต จุตสฺส อนาคามิโน นิโรธสมาปตฺติเมว ตสฺมาปิ อิมาย ปฏิญฺญาย ปติฏฺฐาปิตา ลทฺธิ อปฺปติฏฺฐิตาเยวาติฯ

อสญฺญสตฺตุปิกากถาวณฺณนาฯ

11. กมฺมูปจยกถาวณฺณนา

[737] อิทานิ กมฺมูปจยกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เยสํ กมฺมูปจโย นาม กมฺมโต อญฺโญ จิตฺตวิปฺปยุตฺโต อพฺยากโต อนารมฺมโณติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานญฺเจว สมฺมิติยานญฺจ; เต สนฺธาย อญฺญํ กมฺมนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ยทิ กมฺมโต อญฺโญ กมฺมูปจโย, ผสฺสาทิโตปิ อญฺเญน ผสฺสูปจยาทินา ภวิตพฺพ’’นฺติ โจเทตุํ อญฺโญ ผสฺโสติอาทิมาหฯ อิตโร ลทฺธิยา อภาเวน ปฏิกฺขิปติฯ