2. สฬายตนุปฺปตฺติกถาวณฺณนา

[691-692] อิทานิ สฬายตนุปฺปตฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ อุปปตฺเตสิเยน ปฏิสนฺธิจิตฺเตน สเหว โอปปาติกานํ สฬายตนํ อุปฺปชฺชติฯ คพฺภเสยฺยกานํ อชฺฌตฺติกายตเนสุ มนายตนกายายตนาเนว ปฏิสนฺธิกฺขเณ อุปฺปชฺชนฺติฯ เสสานิ จตฺตาริ สตฺตสตฺตติรตฺติมฺหิฯ ตานิ จ โข เยน กมฺมุนา ปฏิสนฺธิ คหิตา, ตสฺเสว อญฺญสฺส วา กตตฺตาติ อยํ สกสมเย วาโทฯ เยสํ ปน เอกกมฺมสมฺภวตฺตา สมฺปนฺนสาขาวิฏปานํ รุกฺขาทีนํ อํกุโร วิย พีชมตฺตํ สฬายตนํ มาตุกุจฺฉิสฺมิํ ปฏิสนฺธิกฺขเณเยว อุปฺปชฺชตีติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยานํ; เต สนฺธาย สฬายตนนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ สพฺพงฺคปจฺจงฺคีติอาทิ สฬายตเน สติ เอวรูโป หุตฺวา โอกฺกเมยฺยาติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ มาตุกุจฺฉิคตสฺสาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺสฯ ปรโต มาตุกุจฺฉิคตสฺส ปจฺฉา เกสาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

สฬายตนุปฺปตฺติกถาวณฺณนาฯ

3. อนนฺตรปจฺจยกถาวณฺณนา

[693-697] อิทานิ อนนฺตรปจฺจยกถา นาม โหติฯ ตตฺถ นจฺจคีตาทีสุ รูปทสฺสนสทฺทสวนาทีนํ ลหุปริวตฺติตํ ทิสฺวา ‘‘อิมานิ วิญฺญาณานิ อญฺญมญฺญสฺส อนนฺตรา อุปฺปชฺชนฺตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย จกฺขุวิญฺญาณสฺสาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ โสตวิญฺญาณํ รูปารมฺมณํเยวาติ ยทิ จกฺขุวิญฺญาณสฺส อนนฺตรา อุปฺปชฺเชยฺย, วิปากมโนธาตุ วิย รูปารมฺมณํ สิยาติ โจเทตุํ วุตฺตํฯ จกฺขุญฺจ ปฏิจฺจ รูเป จ อุปฺปชฺชติ โสตวิญฺญาณนฺติ ปญฺเหสุ สุตฺตาภาเวน ปฏิกฺขิปิตฺวา อนนฺตรุปฺปตฺติํ สลฺลกฺเขนฺโต ลทฺธิวเสน ปฏิชานาติฯ ตญฺเญว จกฺขุวิญฺญาณํ ตํ โสตวิญฺญาณนฺติ ยถา ปฐมชวนานนฺตรํ ทุติยชวนํ มโนวิญฺญาณภาเวน ตญฺเญว โหติ, กิํ เต ตถา เอตมฺปิ ทฺวยํ เอกเมวาติ ปุจฺฉติฯ อิมินา นเยน สพฺพวาเรสุ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ นจฺจติ คายตีติอาทิวจนํ อารมฺมณสโมธาเน ลหุปริวตฺติตาย โวกิณฺณภาวํ ทีเปติ, น อนนฺตรปจฺจยตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ

อนนฺตรปจฺจยกถาวณฺณนาฯ