14. จุทฺทสมวคฺโค

1. กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถาวณฺณนา

[686-690] อิทานิ กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถา นาม โหติฯ ตตฺถ กุสลํ วา อกุสลสฺส, อกุสลํ วา กุสลสฺส อนนฺตรา อุปฺปชฺชนกํ นาม นตฺถีติ เตสํ อญฺญมญฺญํ ปฏิสนฺธานํ น ยุชฺชติฯ เย ปน ยสฺมา เอกวตฺถุสฺมิญฺเญว รชฺชติ วิรชฺชติ จ, ตสฺมา ตํ อญฺญมญฺญํ ปฏิสนฺทหตีติ ลทฺธิํ คเหตฺวา ฐิตา, เสยฺยถาปิ มหาสงฺฆิกา; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส; ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อาวฏฺฏนา ปณิธีติ อุภยํ อาวชฺชนสฺเสว นามํฯ ตญฺหิ ภวงฺคํ อาวฏฺเฏตีติ อาวฏฺฏนาฯ ภวงฺคารมฺมณโต อญฺญสฺมิํ อารมฺมเณ จิตฺตํ ปณิทหติ ฐเปตีติ ปณิธิฯ กุสลํ อนาวฏฺเฏนฺตสฺสาติ ยํ ตํ อกุสลานนฺตรํ ปฏิสนฺทหนฺตํ กุสลํ อุปฺปชฺชติ, ตํ อนาวฏฺเฏนฺตสฺส อุปฺปชฺชตีติ ปุจฺฉติฯ อิตโร ปน วินา อาวชฺชเนน กุสลสฺส อุปฺปตฺติํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติฯ กุสลํ อโยนิโส มนสิกโรโตติ อิทํ ยทิ อกุสลานนฺตรํ กุสลํ อุปฺปชฺเชยฺย, อกุสลสฺเสว อาวชฺชเนน อโยนิโส มนสิกโรโต อุปฺปชฺเชยฺยาติ โจทนตฺถํ วุตฺตํฯ เสสํ ยถาปาฬิเมว นิยฺยาติฯ นนุ ยสฺมิํเยว วตฺถุสฺมินฺติ วจนํ เอการมฺมเณ สราควิราคุปฺปตฺติํ ทีเปติ, น กุสลากุสลานํ อนนฺตรตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ

กุสลากุสลปฏิสนฺทหนกถาวณฺณนาฯ