[675] โส ตํ เวทนํ อภินนฺทตีติ สุตฺเต ปน วินิวฏฺเฏตฺวา ทุกฺขเวทนเมว อารพฺภ ราคุปฺปตฺติ นาม นตฺถิ, สมูหคฺคหเณน ปน เวทยิตลกฺขณํ ธมฺมํ ทุกฺขเวทนเมว วา อตฺตโต สมนุปสฺสนฺโต ทิฏฺฐิมญฺญนาสงฺขาตาย ทิฏฺฐาภินนฺทนาย เวทนํ อภินนฺทติ, ทุกฺขาย เวทนาย วิปริณามํ อภินนฺทติ, ทุกฺขาย เวทนาย อภิภูโต ตสฺสา ปฏิปกฺขํ กามสุขํ ปตฺถยนฺโตปิ ทุกฺขเวทนํ อภินนฺทติ นามฯ เอวํ ทุกฺขเวทนาย อภินนฺทนา โหตีติ อธิปฺปาโยฯ ตสฺมา อสาธกเมตํ อสาตราคสฺสาติฯ

อสาตราคกถาวณฺณนาฯ

9. ธมฺมตณฺหาอพฺยากตาติกถาวณฺณนา

[676-680] อิทานิ ธมฺมตณฺหา อพฺยากตาติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ รูปตณฺหา…เป.… ธมฺมตณฺหาติ อิมาสุ ฉสุ ตณฺหาสุ ยสฺมา สพฺพปจฺฉิมา ตณฺหา ธมฺมตณฺหาติ วุตฺตา, ตสฺมา สา อพฺยากตาติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสปญฺหานํ ปาฬิยา อตฺโถ นิยฺยาติฯ กามตณฺหาติอาทีหิ ตีหิ โกฏฺฐาเสหิ ฉปิ ตณฺหา สงฺขิปิตฺวา ทสฺสิตาฯ รูปาทีสุ หิ ฉสุ อารมฺมเณสุ กามสฺสาทวเสน ปวตฺตา ตณฺหา กามตณฺหาฯ ‘‘ภวิสฺสติ อตฺตา จ โลโก จา’’ติ สสฺสตทิฏฺฐิสหคตา ตณฺหา ภวตณฺหาฯ ‘‘น ภวิสฺสตี’’ติ อุจฺเฉททิฏฺฐิสหคตา ตณฺหา วิภวตณฺหาติฯ นนุ สา ธมฺมตณฺหาติ ปทํ ตณฺหาย ธมฺมารมฺมณํ อารพฺภ ปวตฺติํ ทีเปติ, น อพฺยากตภาวํ ตสฺมา อสาธกนฺติฯ

ธมฺมตณฺหา อพฺยากตาติกถาวณฺณนาฯ

10. ธมฺมตณฺหานทุกฺขสมุทโยติกถาวณฺณนา

[681-685] อิทานิ ธมฺมตณฺหา นทุกฺขสมุทโยติกถา นาม โหติฯ ตตฺราปิ ยสฺมา สา ธมฺมตณฺหาติ วุตฺตา, ตสฺมา น ทุกฺขสมุทโยติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ ปุพฺพเสลิยานํเยว; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสํ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

ธมฺมตณฺหา นทุกฺขสมุทโยติกถาวณฺณนาฯ

เตรสโม วคฺโคฯ