7. สมาปนฺโน อสฺสาเทตีติกถาวณฺณนา

[671-673] อิทานิ สมาปนฺโน อสฺสาเทตีติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, โส ตทสฺสาเทตี’’ติอาทิวจนํ (อ. นิ. 4.123) นิสฺสาย ‘‘สมาปนฺโน อสฺสาเทติ, สา จสฺส ฌานนิกนฺติ ฌานารมฺมณา โหตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ, เต สนฺธาย สมาปนฺโนติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ ตํ ฌานํ ตสฺส ฌานสฺส อารมฺมณนฺติ ปญฺเหสุ ตสฺเสว ตทารมฺมณตํ อปสฺสนฺโต สุตฺตวิโรธภเยน ปฏิกฺขิปติ, ‘‘ตทสฺสาเทตี’’ติวจนมตฺเตน ปฏิชานาติฯ โส ตทสฺสาเทตีติ สุตฺตํ ฌานลาภิโน ฌานา วุฏฺฐาย ฌานสฺสาทํ สาเธติ, น อนฺโตสมาปตฺติยํเยว ฌานนิกนฺติยา ฌานารมฺมณตํ, ตสฺมา อสาธกนฺติฯ

สมาปนฺโน อสฺสาเทตีติกถาวณฺณนาฯ

8. อสาตราคกถาวณฺณนา

[674] อิทานิ อสาตราคกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘ยํกิญฺจิ เวทนํ เวเทติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, โส ตํ เวทนํ อภินนฺทติ อภิวทตี’’ติ (ม. นิ. 1.409) สุตฺเต ทิฏฺฐาภินนฺทนวเสน วุตฺตํฯ ‘‘อภินนฺทตี’’ติวจนํ นิสฺสาย ‘‘ทุกฺขเวทนายปิ ราคสฺสาทวเสน อภินนฺทนา โหติฯ ตสฺมา อตฺถิ อสาตราโค’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย อตฺถิ อสาตราโคติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตตฺถ อสาตราโคติ อสาเต ทุกฺขเวทยิเต ‘‘อโห วต เม เอตเทว ภเวยฺยา’’ติ รชฺชนาฯ อามนฺตาติ ลทฺธิวเสน ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวฯ