เมนู

7. สีลํ อเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา

[590-594] อิทานิ สีลํ อเจตสิกนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ยสฺมา สีเล อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺเธปิ สมาทานเหตุโก สีโลปจโย นาม อตฺถิ, เยน โส สีลวาเยว นาม โหติ, ตสฺมา ‘‘สีลํ อเจตสิก’’นฺติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ ‘‘ทานํ อเจตสิก’’นฺติกถายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ ลทฺธิปติฏฺฐาปนมฺปิ อโยนิโส คหิตตฺตา อปฺปติฏฺฐาปนเมวาติฯ

สีลํ อเจตสิกนฺติกถาวณฺณนาฯ

8. สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถาวณฺณนา

[595-597] อิทานิ สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ น จิตฺตานุปริวตฺตีติ ภาสนฺตรเมว นานํ, เสสํ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถาวณฺณนาฯ

9. สมาทานเหตุกถาวณฺณนา

[598-600] อิทานิ สมาทานเหตุกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘อารามโรปา’’ติ คาถาย อตฺถํ อโยนิโส คเหตฺวา ‘‘สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒตี’’ติ วจนโต ‘‘สมาทานเหตุกํ สีลํ วฑฺฒตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานญฺเญว, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ สีโลปจยํ สนฺธาย ปฏิญฺญา ปรวาทิสฺสฯ เสสํ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

สมาทานเหตุกถาวณฺณนาฯ

10. วิญฺญตฺติ สีลนฺติกถาวณฺณนา

[601-602] อิทานิ วิญฺญตฺติ สีลนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ กายวิญฺญตฺติ กายกมฺมํ, วจีวิญฺญตฺติ วจีกมฺมนฺติ คหิตตฺตา ‘‘วิญฺญตฺติ สีล’’นฺติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานญฺเจว สมฺมิติยานญฺจ; เต สนฺธาย วิญฺญตฺตีติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ยสฺมา สีลํ นาม วิรติ, น รูปธมฺโม, ตสฺมา เตนตฺเถน โจเทตุํ ปาณาติปาตา เวรมณีติอาทิมาหฯ อภิวาทนํ สีลนฺติอาทิ ยถารูปํ วิญฺญตฺติํ โส ‘‘สีล’’นฺติ มญฺญติ ตํ อุทฺธริตฺวา ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ ยสฺมา ปน สา วิรติ น โหติ, ตสฺมา ปุน ปาณาติปาตาติอาทิมาหฯ ลทฺธิ ปนสฺส ฉเลน ปติฏฺฐิตตฺตา อปฺปติฏฺฐิตาเยวาติฯ

วิญฺญตฺติ สีลนฺติกถาวณฺณนาฯ

11. อวิญฺญตฺติ ทุสฺสีลฺยนฺติกถาวณฺณนา

[603-604] อิทานิ อวิญฺญตฺติ ทุสฺสีลฺยนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ อปุญฺญูปจยญฺเจว อาณตฺติยา จ ปาณาติปาตาทีสุ องฺคปาริปูริํ สนฺธาย ‘‘อวิญฺญตฺติ ทุสฺสีลฺย’’นฺติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘สเจ สา ทุสฺสีลฺยํ, ปาณาติปาตาทีสุ อญฺญตรา สิยา’’ติ โจเทตุํ ปาณาติปาโตติอาทิมาหฯ ปาปกมฺมํ สมาทิยิตฺวาติ ‘‘อสุกํ นาม ฆาเตสฺสามิ, อสุกํ ภณฺฑํ อวหริสฺสามี’’ติ เอวํ ปาปสมาทานํ กตฺวาฯ อุโภ วฑฺฒนฺตีติ ปุฏฺโฐ ทานกฺขเณ ปาปสฺส อนุปฺปตฺติํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติฯ ทุติยํ ปุฏฺโฐ จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ ปาปูปจยํ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ เสสเมตฺถ ปริโภคมยกถายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ ลทฺธิปติฏฺฐาปนมฺปิสฺส ปาปสมาทินฺนปุพฺพภาคเมว สาเธติ; น อวิญฺญตฺติยา ทุสฺสีลภาวนฺติฯ

อวิญฺญตฺติ ทุสฺสีลฺยนฺติกถาวณฺณนาฯ

ทสโม วคฺโคฯ

ทุติยปณฺณาสโก สมตฺโตฯ