9. นวมวคฺโค

1. อานิสํสทสฺสาวีกถาวณฺณนา

[547] อิทานิ อานิสํสทสฺสาวีกถา นาม โหติฯ ตตฺถ สกสมเย สงฺขาเร อาทีนวโต นิพฺพานญฺจ อานิสํสโต ปสฺสนฺตสฺส สํโยชนปฺปหานํ โหตีติ นิจฺฉโยฯ เยสํ ปน เตสุ ทฺวีสุปิ เอกํสิกวาทํ คเหตฺวา ‘‘อานิสํสทสฺสาวิโนว สํโยชนปฺปหานํ โหตี’’ติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ อนฺธกานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถสฺส ‘‘เอกํสิกวาโท ตยา คหิโต, อาทีนโวปิ ทฏฺฐพฺโพเยวา’’ติ วิภาคทสฺสนตฺถํ สกวาที สงฺขาเรติอาทิมาหฯ

สงฺขาเร จ อนิจฺจโต มนสิกโรติ, นิพฺพาเน จ อานิสํสทสฺสาวี โหตีติ ปญฺหสฺมิํ อยมธิปฺปาโย – อานิสํสทสฺสาวิสฺส สํโยชนานํ ปหานํ โหตีติ เตสํ ลทฺธิฯ นนุ สงฺขาเร อนิจฺจโต มนสิกโรโต สํโยชนา ปหียนฺตีติ จ ปุฏฺโฐ อามนฺตาติ ปฏิชานาติฯ เตน เต สงฺขาเร จ อนิจฺจโต มนสิกโรติ, นิพฺพาเน จ อานิสํสทสฺสาวี โหตีติ อิทํ อาปชฺชติ, กิํ สมฺปฏิจฺฉสิ เอตนฺติฯ ตโต ปรวาที เอกจิตฺตกฺขณํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติ, ทุติยํ ปุฏฺโฐ นานาจิตฺตวเสน ปฏิชานาติฯ สกวาที ปนสฺส อธิปฺปายํ มทฺทิตฺวา อนิจฺจมนสิการสฺส อานิสํสทสฺสาวิตาย จ เอกโต ปฏิญฺญาตตฺตา ทฺวินฺนํ ผสฺสานํ ทฺวินฺนํ จิตฺตานํ สโมธานํ โหตีติ ปุจฺฉติฯ อิตโร ทฺวินฺนํ สโมธานํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติฯ ทุกฺขโตติอาทิปญฺเหสุปิ เอเสว นโยฯ กิํ ปเนตฺถ สนฺนิฏฺฐานํ, กิํ อนิจฺจาทิโต มนสิกโรโต สํโยชนา ปหียนฺติ, อุทาหุ นิพฺพาเน อานิสํสทสฺสาวิสฺส, อุทาหุ ทฺเวปิ เอกโต กโรนฺตสฺสาติฯ ยทิ ตาว อนิจฺจาทิโต มนสิกโรโต ปหานํ ภเวยฺย, วิปสฺสนาจิตฺเตเนว ภเวยฺยฯ อถ อานิสํสทสฺสาวิโน, อนุสฺสววเสน นิพฺพาเน อานิสํสํ ปสฺสนฺตสฺส วิปสฺสนาจิตฺเตเนว ภเวยฺย, อถ ทฺเวปิ เอกโต กโรนฺตสฺส ภเวยฺย, ทฺวินฺนํ ผสฺสาทีนํ สโมธานํ ภเวยฺยฯ