[402] ทฺวตฺติํสิมานีติสุตฺตํ โพธิสตฺตเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ โส หิ ปจฺฉิเม ภเว พุทฺโธ โหติ, อิตเรสุ จกฺกวตฺตี, ตสฺมา อาภตมฺปิ อนาภตสทิสเมวาติฯ

ลกฺขณกถาวณฺณนาฯ

8. นิยาโมกฺกนฺติกถาวณฺณนา

[403] อิทานิ นิยาโมกฺกนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ เยสํ ฆฏิการสุตฺเต โชติปาลสฺส ปพฺพชฺชํ สนฺธาย ‘‘โพธิสตฺโต กสฺสปภควโต ปาวจเน โอกฺกนฺตนิยาโม จริตพฺรหฺมจริโย’’ติ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ อนฺธกานํ; เต สนฺธาย โพธิสตฺโตติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ลทฺธิยํ ฐตฺวา ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ ตโต ยสฺมา นิยาโมติ วา พฺรหฺมจริยนฺติ วา อริยมคฺคสฺส นามํ, โพธิสตฺตานญฺจ ฐเปตฺวา ปารมีปูรณํ อญฺญา นิยาโมกฺกนฺติ นาม นตฺถิฯ ยทิ ภเวยฺย, โพธิสตฺโต โสตาปนฺโน สาวโก ภเวยฺยฯ น เจตเมวํฯ เกวลญฺหิ นํ พุทฺธา อตฺตโน ญาณพเล ฐตฺวา – ‘‘อยํ พุทฺโธ ภวิสฺสตี’’ติ พฺยากโรนฺติ, ตสฺมา ปุน โพธิสตฺโตติ อนุโยโค สกวาทิสฺสฯ ปจฺฉิมภวํ สนฺธาย ปฏิกฺเขโป อิตรสฺสฯ ทุติยปญฺเห โชติปาลกาลํ สนฺธาย ปฏิญฺญา ตสฺเสวฯ สาวโก หุตฺวาติอาทีสุปิ เอเสว นโยฯ อนุสฺสวิโยติ อนุสฺสเวน ปฏิวิทฺธธมฺโมฯ ปจฺฉิมภวํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปิตฺวา โชติปาลกาเล อนุสฺสวํ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ

[404] อญฺญํ สตฺถารนฺติอาฬารญฺจ รามปุตฺตญฺจ สนฺธาย วุตฺตํฯ อายสฺมา อานนฺโทติอาทิ ‘‘โอกฺกนฺตนิยามาว สาวกา โหนฺติ, น อิตเร โอกฺกนฺตนิยามา เอวรูปา โหนฺตี’’ติ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ

สาวโก ชาติํ วีติวตฺโตติ ยาย ชาติยา สาวโก, ตํ วีติวตฺโต อญฺญสฺมิํ ภเว อสาวโก โหตีติ ปุจฺฉติฯ อิตโร โสตาปนฺนาทีนํ โสตาปนฺนาทิสาวกภาวโต ปฏิกฺขิปติฯ เสสเมตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

นิยาโมกฺกนฺติกถาวณฺณนาฯ