ปุน ตีหิติ ปุฏฺโฐ สพฺพาสํ เอกกฺขเณ อภาวา ปฏิกฺขิปติฯ ทุติยํ ปุฏฺโฐ อตีตานาคตปจฺจุปฺปนฺนสฺส สพฺพญฺญุตญฺญาณสฺส วเสน ปฏิชานาติฯ ปุน เลโสกาสํ อทตฺวา สตตํ สมิตนฺติ ปุฏฺโฐ ปฏิกฺขิปติฯ

น พตฺตพฺพํ โพธิยาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, โพธิยา อภาวกฺขเณ อพุทฺธภาวาปตฺติโต ปฏิญฺญา สกวาทิสฺสฯ นนุ โพธิปฏิลาภาติ ปญฺเห ปน ยสฺมิํ สนฺตาเน โพธิสงฺขาตํ มคฺคญาณํ อุปฺปนฺนํ, ตตฺถ พุทฺโธติ สมฺมุติสพฺภาวโต ปฏิญฺญา ตสฺเสวฯ ตสฺส อธิปฺปายํ อชานิตฺวา หญฺจีติ ลทฺธิฏฺฐปนา ปรวาทิสฺสฯ อิทานิสฺส อสลฺลกฺขณํ ปากฏํ กาตุํ โพธิปฏิลาภา พุทฺโธติ โพธิยา พุทฺโธติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตสฺสตฺโถ – ‘‘กิํ เต ยสฺมา โพธิปฏิลาภา พุทฺโธ, ตสฺมา โพธิยา พุทฺโธ’’ติฯ อิตโร ‘‘โพธิปฏิลาโภ นาม โพธิยา อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺธายปิ สนฺตาเน อุปฺปนฺนภาโวเยวฯ โพธิ นาม มคฺคกฺขเณ ญาณ’’นฺติ อิมํ วิภาคํ อสลฺลกฺเขนฺโตว ปุน ปฏิชานาติฯ ตโต สกวาทินา โพธิปฏิลาภา โพธีติ ปุฏฺโฐ วจโนกาสํ อลภนฺโต ปฏิกฺขิปตีติฯ

โพธิยาพุทฺโธติกถาวณฺณนาฯ

อิติ อิมา ติสฺโสปิ กถา อุตฺตราปถกานํเยวฯ

7. ลกฺขณกถาวณฺณนา

[400] อิทานิ ลกฺขณกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘เยหิ สมนฺนาคตสฺส มหาปุริสสฺส ทฺเวว คติโย ภวนฺตี’’ติ (ที. นิ. 1.258) อิมํ สุตฺตํ อโยนิโส คเหตฺวา ลกฺขณสมนฺนาคโต โพธิสตฺโตว โหตีติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ เอตรหิ อุตฺตราปถกานํ; เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ

จกฺกวตฺติสตฺโตติ ปญฺเหสุ ยสฺมา จกฺกวตฺตี สตฺโตปิ จ โพธิสตฺโตปิ, ตสฺมา อโพธิสตฺตํ สนฺธาย ปฏิกฺขิปติฯ โพธิสตฺตํ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ