สุตฺตสาธนวณฺณนา

[296] น วตฺตพฺพํ ‘‘อตีตํ อตฺถิ อนาคตํ อตฺถี’’ติ สุตฺตสาธนาย ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ปฏิญฺญา สกวาทิสฺสฯ ปุน อตฺตโน ลทฺธิํ นิสฺสาย ยํกิญฺจิ, ภิกฺขเว, รูปนฺติ อนุโยโค ปรวาทิสฺเสวฯ ทุติยนเย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เอวํ สพฺพตฺถ ปุจฺฉา จ ปฏิญฺญา จ เวทิตพฺพาฯ ยํ ปเนตํ ปรวาทินา อนาคตสฺส อตฺถิภาวสาธนตฺถํ ‘‘นนุ วุตฺตํ ภควตา กพฬีกาเร, เจ, ภิกฺขเว’’ติ สุตฺตสฺส ปริโยสาเน อตฺถิ ตตฺถ อายติํ ปุนพฺภวาภินิพฺพตฺตีติอาทิ ทสฺสิตํ น ตํ อนาคตสฺส อตฺถิภาวสาธกํ ฯ ตญฺหิ เหตูนํ ปรินิฏฺฐิตตฺตา อวสฺสํ ภาวิตํ สนฺธาย ตตฺถ วุตฺตํฯ อยํ สุตฺตาธิปฺปาโยฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ

สพฺพมตฺถีติกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อตีตกฺขนฺธาทิกถา

1. นสุตฺตสาธนกถาวณฺณนา

[297] อิทานิ ‘‘อตีตํ ขนฺธา’’ติอาทิกถา โหติฯ ตตฺถ ขนฺธาทิภาวาวิชหนโต อตีตานาคตานํ อตฺถิตํ อิจฺฉนฺตสฺส อตีตํ ขนฺธาติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, อตีตสฺส ขนฺธสงฺคหิตตฺตา อามนฺตาติ ปฏิญฺญา สกวาทิสฺสฯ ปุน อตีตํ นตฺถีติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ตสฺส นิรุตฺติปถสุตฺเตน อตฺถิตาย วาริตตฺตา ปฏิกฺเขโป สกวาทิสฺสฯ อายตนธาตุปุจฺฉาสุปิ อนาคตปญฺเหสุปิ ปจฺจุปฺปนฺเนน สทฺธิํ สํสนฺทิตฺวา อนุโลมปฏิโลมโต อาคตปญฺเหสุปิ ‘‘อตีตํ รูป’’นฺติอาทิปญฺเหสุปิ อิมินาวุปาเยน อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

2. สุตฺตสาธนวณฺณนา

[298] สุตฺตสาธเน ปน น วตฺตพฺพนฺติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตตฺถ นตฺถิ เจเตติ นตฺถิ จ เอเต ธมฺมาติ อตฺโถฯ ขนฺธาทิภาเว สติ นตฺถิตํ อนิจฺฉนฺตสฺส อามนฺตาติ ปฏิญฺญา ปรวาทิสฺส, อถ เนสํ นตฺถิภาวสาธนตฺถํ สุตฺตาหรณํ สกวาทิสฺสฯ ทุติยปุจฺฉาปิ ปรวาทิสฺส, ปฏิญฺญา สกวาทิสฺส, สุตฺตาหรณํ ปรวาทิสฺสฯ ตํ ปน เนสํ ขนฺธาทิภาวเมว สาเธติ, น อตฺถิภาวนฺติ อาหฏมฺปิ อนาหฏสทิสเมวาติฯ

อตีตํ ขนฺธาติอาทิกถาวณฺณนาฯ