3. พฺรหฺมจริยกถา

1. สุทฺธพฺรหฺมจริยกถาวณฺณนา

[269] อิทานิ พฺรหฺมจริยกถา โหติฯ ตตฺถ ทฺเว พฺรหฺมจริยวาสา, มคฺคภาวนา จ ปพฺพชฺชา จฯ ปพฺพชฺชา สพฺพเทเวสุ นตฺถิฯ มคฺคภาวนา ฐเปตฺวา อสญฺญสตฺเต เสเสสุ อปฺปฏิสิทฺธาฯ ตตฺถ เย ปรนิมฺมิตวสวตฺติเทเว อุปาทาย ตทุปริเทเวสุ มคฺคภาวนมฺปิ น อิจฺฉนฺติ เสยฺยถาปิ สมฺมิติยา, เต สนฺธาย นตฺถิ เทเวสูติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ‘‘ตีหิ, ภิกฺขเว, ฐาเนหิ ชมฺพุทีปกา มนุสฺสา อุตฺตรกุรุเก จ มนุสฺเส อธิคฺคณฺหนฺติ เทเว จ ตาวติํเสฯ กตเมหิ ตีหิ? สูรา สติมนฺโต อิธ พฺรหฺมจริยวาโส’’ติ (อ. นิ. 9.21) อิทํ สุตฺตํ นิสฺสาย ทฺเวปิ พฺรหฺมจริยวาสา นตฺถิ เทเวสูติ อุปฺปนฺนลทฺธิวเสน ปฏิญฺญา ปรวาทิสฺสฯ ปุน ทฺวินฺนมฺปิ พฺรหฺมจริยานํ อนฺตรายิกธมฺมวเสเนว สพฺเพ เทวา ชฬาติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺสฯ ตตฺถ หตฺถสํวาจิกาติ มูคา วิย หตฺถมุทฺธาย วตฺตาโรฯ ปรโต อตฺถิ เทเวสูติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, มคฺคภาวนํ สนฺธาย ปฏิญฺญา สกวาทิสฺสฯ ปฏิญฺญาย อธิปฺปายํ อสลฺลกฺเขตฺวา ปพฺพชฺชาวเสน อนุโยโค ปรวาทิสฺสฯ

[270] ยตฺถ นตฺถิ ปพฺพชฺชาติ ปญฺเห คิหีนญฺเจว เอกจฺจานญฺจ เทวานํ มคฺคปฏิลาภํ สนฺธาย ปฏิกฺเขโป ตสฺเสวฯ ปุน ปุฏฺโฐ ปจฺจนฺตวาสิโน เจว อสญฺญสตฺเต จ สนฺธาย ปฏิญฺญา ตสฺเสวฯ โย ปพฺพชตีติอาทีสุ ปุจฺฉาสุปิ เอเสว นโยฯ ปุน ‘‘อตฺถิ เทเวสู’’ติ ปญฺเหปิ มคฺคภาวนํ สนฺธาเยว ปฏิญฺญา สกวาทิสฺส, ‘‘สพฺพเทเวสู’’ติ วุตฺเต อสญฺญสตฺเต สนฺธาย ปฏิกฺเขโป ตสฺเสวฯ

[271] มนุสฺเสสูติ ปญฺหทฺวเย ชมฺพุทีปเก สนฺธาย ปฏิญฺญาฯ ปจฺจนฺตวาสิโน สนฺธาย ปฏิกฺเขโป เวทิตพฺโพฯ

อตฺถิ ยตฺถ อตฺถีติ อตฺถิ เต เทวา, อตฺถิ วา โส ปเทโส, ยตฺถ อตฺถีติ เอวํ สตฺตปเทสวิภาคมุเขน วิสฺสชฺชนํ สกวาทิสฺสฯ อิมินา นเยน สพฺเพ เอกนฺตริกปญฺหา เวทิตพฺพาฯ