เมนู

[650] วิปุลาทินิทฺเทเส ยสฺมา ยํ อปฺปนาปฺปตฺตํ หุตฺวา อนนฺตสตฺตผรณวเสน วิปุลํ, ตํ นิยมโต ภูมิวเสน มหคฺคตํ โหติฯ ยญฺจ มหคฺคตํ ตํ อปฺปมาณโคจรวเสน อปฺปมาณํฯ ยํ อปฺปมาณํ ตํ ปจฺจตฺถิกวิฆาตวเสน อเวรํฯ ยญฺจ อเวรํ ตํ วิหตพฺยาปชฺชตาย อพฺยาปชฺชํฯ ตสฺมา ‘‘ยํ วิปุลํ ตํ มหคฺคต’’นฺติอาทิ วุตฺตํฯ อเวโร อพฺยาปชฺโชติ เจตฺถ ลิงฺควิปริยาเยน วุตฺตํฯ มเนน วา สทฺธิํ โยชนา กาตพฺพา – ยํ อปฺปมาณํ จิตฺตํ, โส อเวโร มโน; โย อเวโร โส อพฺยาปชฺโชติฯ อปิเจตฺถ เหฏฺฐิมํ เหฏฺฐิมํ ปทํ อุปริมสฺส อุปริมสฺส, อุปริมํ วา อุปริมํ เหฏฺฐิมสฺส เหฏฺฐิมสฺส อตฺโถติปิ เวทิตพฺโพฯ

[653] เสยฺยถาปิ นาม เอกํ ปุคฺคลํ ทุคฺคตํ ทุรุเปตนฺติ อิทมฺปิ กรุณาย วตฺถุภูตํ ปุคฺคลํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ เอวรูปสฺมิญฺหิ ปุคฺคเล พลวการุญฺญํ อุปฺปชฺชติฯ ตตฺถ ทุคฺคตนฺติ ทุกฺเขน สมงฺคีภาวํ คตํฯ ทุรุเปตนฺติ กายทุจฺจริตาทีหิ อุเปตํฯ คติกุลโภคาทิวเสน วา ตมภาเว ฐิโต ปุคฺคโล ทุคฺคโต, กายทุจฺจริตาทีหิ อุเปตตฺตา ตมปรายณภาเว ฐิโต ทุรุเปโตติ เอวเมตฺถ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ

[663] เอกํ ปุคฺคลํ ปิยํ มนาปนฺติ อิทมฺปิ มุทิตาย วตฺถุภูตํ ปุคฺคลํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ ตตฺถ คติกุลโภคาทิวเสน โชติภาเว ฐิโต ปิโย, กายสุจริตาทีหิ อุเปตตฺตา โชติปรายณภาเว ฐิโต มนาโปติ เวทิตพฺโพฯ

[673] เนว มนาปํ น อมนาปนฺติ อิทมฺปิ อุเปกฺขาย วตฺถุภูตํ ปุคฺคลํ ทสฺเสตุํ วุตฺตํฯ ตตฺถ มิตฺตภาวํ อสมฺปตฺตตาย เนว มนาโป, อมิตฺตภาวํ อสมฺปตฺตตาย น อมนาโปติ เวทิตพฺโพฯ เสสเมตฺถ ยํ วตฺตพฺพํ สิยา, ตํ สพฺพํ เหฏฺฐา จิตฺตุปฺปาทกณฺเฑ วุตฺตเมวฯ ภาวนาวิธานมฺปิ เอเตสํ กมฺมฏฺฐานานํ วิสุทฺธิมคฺเค วิตฺถารโต กถิตเมวาติฯ

สุตฺตนฺตภาชนียวณฺณนาฯ

2. อภิธมฺมภาชนียวณฺณนา