อิมินา ลกฺขเณน น นิยฺยนฺตีติ อนิยฺยานิกาฯ จุติยา วา อตฺตโน วา ปวตฺติยา อนนฺตรํ ผลทาเน นิยตตฺตา นิยตาฯ ตถา อนิยตตฺตา อนิยตาฯ อญฺเญ ธมฺเม อุตฺตรนฺติ ปชหนฺตีติ อุตฺตราฯ อตฺตานํ อุตฺตริตุํ สมตฺเถหิ สห อุตฺตเรหีติ สอุตฺตราฯ นตฺถิ เอเตสํ อุตฺตราติ อนุตฺตราฯ รณนฺติ เอเตหีติ รณา; เยหิ อภิภูตา สตฺตา นานปฺปกาเรน กนฺทนฺติ ปริเทวนฺติ, เตสํ ราคาทีนํ เอตํ อธิวจนํฯ สมฺปโยควเสน ปหาเนกฏฺฐตาวเสน จ สห รเณหีติ สรณาฯ เตนากาเรน นตฺถิ เอเตสํ รณาติ อรณาฯ

สุตฺตนฺติกทุกมาติกาปทวณฺณนา

[101-108] สุตฺตนฺติกทุเกสุ สมฺปโยควเสน วิชฺชํ ภชนฺตีติ วิชฺชาภาคิโน; วิชฺชาภาเค วิชฺชาโกฏฺฐาเส วตฺตนฺตีติปิ วิชฺชาภาคิโนฯ ตตฺถ วิปสฺสนาญาณํ, มโนมยิทฺธิ, ฉ อภิญฺญาติ อฏฺฐ วิชฺชาฯ ปุริเมน อตฺเถน ตาหิ สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ วิชฺชาภาคิโนฯ ปจฺฉิเมน อตฺเถน ตาสุ ยา กาจิ เอกา วิชฺชา วิชฺชาฯ เสสา วิชฺชาภาคิโนติฯ เอวํ วิชฺชาปิ วิชฺชาย สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ วิชฺชาภาคิโนตฺเวว เวทิตพฺพาฯ อิธ ปน สมฺปยุตฺตธมฺมาว อธิปฺเปตาฯ สมฺปโยควเสเนว อวิชฺชํ ภชนฺตีติ อวิชฺชาภาคิโนฯ อวิชฺชาภาเค อวิชฺชาโกฏฺฐาเส วตฺตนฺตีติปิ อวิชฺชาภาคิโนฯ ตตฺถ ทุกฺขปฏิจฺฉาทกํ ตโม สมุทยาทิปฏิจฺฉาทกนฺติ จตสฺโส อวิชฺชาฯ ปุริมนเยเนว ตาหิ สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ อวิชฺชาภาคิโนฯ ตาสุ ยา กาจิ เอกา อวิชฺชา อวิชฺชาฯ เสสา อวิชฺชาภาคิโนติฯ เอวํ อวิชฺชาปิ อวิชฺชาย สมฺปยุตฺตธมฺมาปิ อวิชฺชาภาคิโนตฺเวว เวทิตพฺพาฯ อิธ ปน สมฺปยุตฺตธมฺมาว อธิปฺเปตาฯ

ปุน อนชฺโฌตฺถรณภาเวน กิเลสนฺธการํ วิทฺธํเสตุํ อสมตฺถตาย วิชฺชุ อุปมา เอเตสนฺติ วิชฺชูปมาฯ นิสฺเสสํ วิทฺธํสนสมตฺถตาย วชิรํ อุปมา เอเตสนฺติ วชิรูปมาฯ พาเลสุ ฐิตตฺตา ยตฺถ ฐิตา ตทุปจาเรน พาลาฯ ปณฺฑิเตสุ ฐิตตฺตา ปณฺฑิตาฯ พาลกรตฺตา วา พาลา, ปณฺฑิตกรตฺตา ปณฺฑิตาฯ กณฺหาติ กาฬกา, จิตฺตสฺส อปภสฺสรภาวกรณาฯ