อิทานิ ยานิ กุสลโต อฏฺฐ มหาจิตฺตาเนว ขีณาสวสฺส อุปฺปชฺชนตาย กิริยานิ ชาตานิ, ตสฺมา ตานิ กุสลนิทฺเทเส วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพานิฯ

อิธ ฐตฺวา หสนกจิตฺตานิ สโมธาเนตพฺพานิฯ กติ ปเนตานิ โหนฺตีติ? วุจฺจเต เตรสฯ ปุถุชฺชนา หิ กุสลโต จตูหิ โสมนสฺสสหคเตหิ, อกุสลโต จตูหีติ, อฏฺฐหิ จิตฺเตหิ หสนฺติฯ เสกฺขา กุสลโต จตูหิ โสมนสฺสสหคเตหิ, อกุสลโต ทฺวีหิ ทิฏฺฐิคตวิปฺปยุตฺเตหิ โสมนสฺสสหคเตหีติ, ฉหิ จิตฺเตหิ หสนฺติฯ ขีณาสวา กิริยโต ปญฺจหิ โสมนสฺสสหคเตหิ หสนฺตีติฯ

รูปาวจรารูปาวจรกิริยํ

[577] รูปาวจรารูปาวจรกิริยนิทฺเทเสสุ ทิฏฺฐธมฺมสุขวิหารนฺติ ทิฏฺฐธมฺเม, อิมสฺมิํเยว อตฺตภาเว, สุขวิหารมตฺตํฯ ตตฺถ ขีณาสวสฺส ปุถุชฺชนกาเล นิพฺพตฺติตา สมาปตฺติ ยาว น นํ สมาปชฺชติ ตาว กุสลาว สมาปนฺนกาเล กิริยา โหติฯ ขีณาสวกาเล ปนสฺส นิพฺพตฺติตา สมาปตฺติ กิริยาว โหติฯ เสสํ สพฺพํ ตํสทิสตฺตา กุสลนิทฺเทเส วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพนฺติฯ

อฏฺฐสาลินิยา ธมฺมสงฺคหอฏฺฐกถาย

จิตฺตุปฺปาทกณฺฑกถา นิฏฺฐิตาฯ

อพฺยากตปทํ ปน เนว ตาว นิฏฺฐิตนฺติฯ

จิตฺตุปฺปาทกณฺฑวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. รูปกณฺโฑ

อุทฺเทสวณฺณนา