จตุมคฺคนยสหสฺสํ

สพฺพมคฺเคสุ ปทปฏิปาฏิยา สมสฏฺฐิปทานิ, จตูหิ อปณฺณกงฺเคหิ สทฺธิํ จตุสฏฺฐิ โหนฺติฯ อสมฺภินฺนโต ปน เตตฺติํสฯ โกฏฺฐาสวารสุญฺญตวารา ปากติกา เอวฯ ยถา จ ปน ปฐมมคฺเค เอวํ ทุติยาทีสุปิ นยสหสฺสเมวาติ จตฺตาโร มคฺเค จตูหิ นยสหสฺเสหิ ภาเชตฺวา ทสฺเสสิ ธมฺมราชาฯ

สจฺจวิภงฺเค ปน สฏฺฐิ นยสหสฺสานิ โลกุตฺตรานิ อิเมสํ เอว วเสน นิกฺขิตฺตานิฯ สติปฏฺฐานวิภงฺเค วีสติ นยสหสฺสานิ โลกุตฺตรานิ, สมฺมปฺปธานวิภงฺเค วีสติ, อิทฺธิปาทวิภงฺเค ทฺวตฺติํส, โพชฺฌงฺควิภงฺเค ทฺวตฺติํส, มคฺคงฺควิภงฺเค อฏฺฐวีสติ นยสหสฺสานิ โลกุตฺตรานิ อิเมสํ เอว วเสน นิกฺขิตฺตานิฯ

อิธ ปน จตูสุ มคฺเคสุ จตฺตาริเยว นยสหสฺสานิฯ เตสุ ปฐมชฺฌานิเก ปฐมมคฺเค อฏฺฐงฺคานิ ภาชิตานิ; ตถา ทุติยาทีสุฯ ตตฺถ ปฐมมคฺเค สมฺมาทิฏฺฐิ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ปชหตีติ สมฺมาทิฏฺฐิฯ สมฺมาสงฺกปฺปาทโยปิ มิจฺฉาสงฺกปฺปาทีนํ ปชหนฏฺเฐเนว เวทิตพฺพาฯ เอวํ สนฺเต ‘ปฐมมคฺเคเนว ทฺวาสฏฺฐิยา ทิฏฺฐิคตานํ ปหีนตฺตา อุปริมคฺคตฺตเยน ปหาตพฺพา ทิฏฺฐิ นาม นตฺถิฯ ตตฺถ สมฺมาทิฏฺฐีติ นามํ กถํ โหตี’ติ? ‘ยถา วิสํ อตฺถิ วา, โหตุ มา วา, อคโท อคโท ตฺเวว วุจฺจติ, เอวํ มิจฺฉาทิฏฺฐิ อตฺถิ วา, โหตุ มา วา, อยํ สมฺมาทิฏฺฐิ เอว นาม’ฯ

‘ยทิ เอวํ นามมตฺตเมเวตํ โหติ, อุปริมคฺคตฺตเย ปน สมฺมาทิฏฺฐิยา กิจฺจาภาโว อาปชฺชติ, มคฺคงฺคานิ น ปริปูเรนฺติ, ตสฺมา สมฺมาทิฏฺฐิ สกิจฺจกา กาตพฺพา มคฺคงฺคานิ ปูเรตพฺพานี’ติฯ สกิจฺจกา เจตฺถ สมฺมาทิฏฺฐิ ยถาลาภนิยเมน ทีเปตพฺพาฯ อุปริมคฺคตฺตยวชฺโฌ หิ เอโก มาโน อตฺถิ, โส ทิฏฺฐิฏฺฐาเน ติฏฺฐติฯ สา ตํ มานํ ปชหตีติ สมฺมาทิฏฺฐิฯ โสตาปตฺติมคฺคสฺมิญฺหิ สมฺมาทิฏฺฐิ มิจฺฉาทิฏฺฐิํ ปชหติฯ โสตาปนฺนสฺส ปน สกทาคามิมคฺควชฺโฌ มาโน อตฺถิ, โส ทิฏฺฐิฏฺฐาเน ติฏฺฐติ สา ตํ มานํ ปชหตีติ สมฺมาทิฏฺฐิฯ ตสฺเสว สตฺตอกุสลจิตฺตสหชาโต สงฺกปฺโป อตฺถิฯ