เมนู

ทุติยจิตฺตํ

[146] อิทานิ ทุติยจิตฺตาทีนิ ทสฺเสตุํ ปุน ‘‘กตเม ธมฺมา’’ติอาทิ อารทฺธํฯ เตสุ สพฺเพสุปิ ปฐมจิตฺเต วุตฺตนเยเนว ตโย ตโย มหาวารา เวทิตพฺพาฯ น เกวลญฺจ มหาวารา เอว, ปฐมจิตฺเต วุตฺตสทิสานํ สพฺพปทานํ อตฺโถปิ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺโพฯ อิโต ปรมฺปิ อปุพฺพปทวณฺณนํเยว กริสฺสามฯ อิมสฺมิํ ตาว ทุติยจิตฺตนิทฺเทเส สสงฺขาเรนาติ อิทเมว อปุพฺพํฯ ตสฺสตฺโถ – สห สงฺขาเรนาติ สสงฺขาโรฯ เตน สสงฺขาเรน สปฺปโยเคน สอุปาเยน ปจฺจยคเณนาติ อตฺโถฯ เยน หิ อารมฺมณาทินา ปจฺจยคเณน ปฐมํ มหาจิตฺตํ อุปฺปชฺชติ, เตเนว สปฺปโยเคน สอุปาเยน อิทํ อุปฺปชฺชติฯ

ตสฺเสวํ อุปฺปตฺติ เวทิตพฺพา – อิเธกจฺโจ ภิกฺขุ วิหารปจฺจนฺเต วสมาโน เจติยงฺคณสมฺมชฺชนเวลาย วา เถรุปฏฺฐานเวลาย วา สมฺปตฺตาย, ธมฺมสวนทิวเส วา สมฺปตฺเต ‘มยฺหํ คนฺตฺวา ปจฺจาคจฺฉโต อติทูรํ ภวิสฺสติ, น คมิสฺสามี’ติ จินฺเตตฺวา ปุน จินฺเตติ – ‘ภิกฺขุสฺส นาม เจติยงฺคณํ วา เถรุปฏฺฐานํ วา ธมฺมสวนํ วา อคนฺตุํ อสารุปฺปํ, คมิสฺสามี’ติ คจฺฉติฯ ตสฺเสวํ อตฺตโน ปโยเคน วา, ปเรน วา วตฺตาทีนํ อกรเณ จ อาทีนวํ กรเณ จ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา โอวทิยมานสฺส, นิคฺคหวเสเนว วา ‘เอหิ, อิทํ กโรหี’ติ การิยมานสฺส อุปฺปนฺนํ กุสลจิตฺตํ สสงฺขาเรน ปจฺจยคเณน อุปฺปนฺนํ นาม โหตีติฯ

ทุติยจิตฺตํฯ

ตติยจิตฺตํ

[147-148] ตติเย ญาเณน วิปฺปยุตฺตนฺติ ญาณวิปฺปยุตฺตํฯ อิทมฺปิ หิ อารมฺมเณ หฏฺฐปหฏฺฐํ โหติ ปริจฺฉินฺทกญาณํ ปเนตฺถ น โหติฯ ตสฺมา อิทํ ทหรกุมารกานํ ภิกฺขุํ ทิสฺวา ‘อยํ เถโร มยฺห’นฺติ วนฺทนกาเล, เตเนว นเยน เจติยวนฺทนธมฺมสวนกาลาทีสุ จ อุปฺปชฺชตีติ เวทิตพฺพํฯ ปาฬิยํ ปเนตฺถ สตฺตสุ ฐาเนสุ ปญฺญา ปริหายติฯ เสสํ ปากติกเมวาติฯ

ตติยจิตฺตํฯ

จตุตฺถจิตฺตํ

[149] จตุตฺถจิตฺเตปิ เอเสว นโยฯ อิทํ ปน สสงฺขาเรนาติ วจนโต ยทา มาตาปิตโร ทหรกุมารเก สีเส คเหตฺวา เจติยาทีนิ วนฺทาเปนฺติ เต จ อนตฺถิกา สมานาปิ หฏฺฐปหฏฺฐาว วนฺทนฺติฯ เอวรูเป กาเล ลพฺภตีติ เวทิตพฺพํฯ

จตุตฺถจิตฺตํฯ