‘‘จตฺตาโร วิปลฺลาสา’’ติปิ ปาโฐฯ กิเลสภูมีติ สํกิเลสภูมิ สพฺเพสํ อกุสลธมฺมานํ สโมสรณฏฺฐานตฺตาฯ กุสลานํ ยานิ ตีณิ มูลานิฯ ‘‘กุสลานี’’ติปิ ปฐนฺติฯ สติปฏฺฐานาติ อสุภสญฺญาทโย สนฺธายาหฯ อินฺทฺริยภูมีติ สทฺธาทีนํ วิมุตฺติปริปาจนินฺทฺริยานํ สโมสรณฏฺฐานตฺตา วุตฺตํฯ ยุชฺชนฺตีติ โยชียนฺติฯ โขติ ปทปูรเณ, อวธารณตฺเถ วา นิปาโตฯ เตน เอเต เอวาติ ทสฺเสติฯ อฏฺฐารเสวาติ วาฯ มูลปทาติ มูลปทานิ, ลิงฺควิปลฺลาโส วาฯ

อุทฺเทสวารวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. นิทฺเทสวารวณฺณนา

[4] เอวํ อุทฺทิฏฺเฐ หาราทโย นิทฺทิสิตุํ ‘‘ตตฺถ สงฺเขปโต’’ติอาทิ อารทฺธํฯ ตตฺถ ตตฺถาติ ตสฺมิํ อุทฺเทสปาเฐฯ สงฺเขปโต เนตฺติ กิตฺติตาติ สมาสโต เนตฺติปฺปกรณํ กถิตํฯ หารนยมูลปทานญฺหิ สรูปทสฺสนํ อุทฺเทสปาเฐน กตนฺติฯ เอตฺถ จ หารนยานํ –

สามญฺญโต วิเสเสน, ปทตฺโถ ลกฺขณํ กโม;

เอตฺตาวตา จ เหตฺวาที, เวทิตพฺพา หิ วิญฺญุนาฯ

เตสุ อวิเสสโต วิเสสโต จ หารนยานํ อตฺโถ ทสฺสิโตฯ ลกฺขณาทีสุ ปน อวิเสสโต สพฺเพปิ หารา นยา จ ยถากฺกมํ พฺยญฺชนตฺถมุเขน นวงฺคสฺส สาสนสฺส อตฺถสํวณฺณนลกฺขณาฯ วิเสสโต ปน ตสฺส ตสฺส หารสฺส นยสฺส จ ลกฺขณํ นิทฺเทเส เอว กถยิสฺสามฯ กมาทีนิ จ ยสฺมา เนสํ ลกฺขเณสุ ญาเตสุ วิญฺเญยฺยานิ โหนฺติ, ตสฺมา ตานิปิ นิทฺเทสโต ปรโต ปกาสยิสฺสามฯ